Trung Quốc với Mỹ chủ yếu không phải là sự tranh đấu về
hình thái ý thức. Trung Quốc trở thành một nước tư bản cũng
chẳng có lợi ích chiến lược gì lớn đối với Mỹ; Trung Quốc làm
một nước xã hội chủ nghĩa cũng không có tổn hại chiến lược gì
đối với Mỹ. Chủ nghĩa xã hội mang đặc sắc Trung Quốc là chủ
nghĩa xã hội “vô hại” với Mỹ. Cuộc cạnh tranh giữa Liên Xô và Mỹ
là cuộc thi thố hơn kém giữa chủ nghĩa tư bản mô hình Mỹ với
chủ nghĩa xã hội mô hình Liên Xô. Cuộc cạnh tranh Mỹ với Trung
Quốc là sự làm quen với chủ nghĩa xã hội mang đặc sắc Trung
Quốc. Chủ nghĩa xã hội mang đặc sắc Trung Quốc là chủ nghĩa
xã hội không tranh bá, không xưng bá, chủ nghĩa xã hội mang đặc
sắc Trung Quốc là chủ nghĩa xã hội kinh tế thị trường, là chủ
nghĩa xã hội hòa nhập quỹ đạo với thế giới phương Tây, là chủ
nghĩa xã hội cùng chung lợi ích với phương Tây. Cho nên tất
nhiên Trung Quốc và Mỹ sẽ có sự thống nhất giữa cạnh tranh
văn minh và hợp tác khăng khít.
4. Đội ngũ cạnh tranh khác nhau: Cuộc cạnh tranh chiến lược Liên
Xô - Mỹ là cạnh tranh quần thể giữa hai liên minh, là cạnh tranh
giữa hai phe, hai bên đều tổ chức một phe phái khổng lồ, cho dù
là quốc gia không ở trong phe cũng phải có lập trường, phải tỏ rõ
thái độ, phải phân chia chiến tuyến, phải đứng vào hàng ngũ.
Nhưng cạnh tranh chiến lược Trung Quốc - Mỹ nhìn chung thì
thuộc về cạnh tranh cá thể, hai bên đều không có liên minh
quần thể và phe phái gì cả, khó có thể “phát động tấn công tập
thể” với đối phương.
5. Tính chất cạnh tranh khác nhau: Mâu thuẫn và cạnh tranh giữa
Liên Xô với Mỹ có tính đối kháng, vì Liên Xô muốn đánh đổ
chế độ xã hội Mỹ mà Mỹ cũng muốn thay đổi chế độ xã hội của
Liên Xô. Liên Xô muốn biến Cách mạng tháng Mười thành
cách mạng thế giới. Mỹ thì muốn biến chế độ dân chủ Mỹ
thành chế độ dân chủ của thế giới. Trong cuộc cạnh tranh
chiến lược Liên Xô - Mỹ, hai bên đều tấn công chiến lược,
