Kinh lớn đến mức giới phê bình gắn nhãn đây là nước ủy nhiệm của Trung
Quốc. Campuchia dựa vào Trung Quốc để có được một phần ba hàng nhập
khẩu và giống như Lào, để xây dựng đường, cầu và các con đập. Tuy vậy
ảnh hưởng của Trung Quốc không phải là điều tốt lành: Họ hậu thuẫn cho
việc trì hoãn bắt những lãnh đạo bị Liên hợp quốc cáo buộc tàn sát thường
dân dưới thời Pol Pot, và những công ty Trung Quốc sẵn sàng cộng tác với
nhóm thương gia đặc quyền và tham nhũng của Campuchia. Kiểu ngoại
giao này có thể hiệu quả ở những quốc gia độc tài chịu sự chi phối của
những kẻ thân chính phủ, tại đó xã hội dân sự yếu ớt hoặc không hiện hữu.
Nhưng đường lối đó khó lòng thuyết phục được những quốc gia tự do hơn
rằng Trung Quốc thực sự muốn xây dựng một “cộng đồng vận mệnh
chung” ở khắp châu Á.
Bắc Kinh từ lâu đã hiện diện một cách uy quyền ở Phnom Penh, thủ
đô ẩm thấp của Campuchia, nhưng cho đến năm 2012 tầm mức ảnh hưởng
của Trung Quốc vẫn chưa tỏ rõ ra. Ở ghế Chủ tọa kì họp thượng đỉnh
ASEAN năm đó, Campuchia từ chối ủng hộ các quốc gia thành viên khác
trong việc lên án Bắc Kinh vì những yêu sách lãnh thổ tạo tác động sâu
rộng ở vùng Biển Ðông. Khi những cuộc đàm phán đổ vỡ và lần đầu tiên
trong lịch sử của mình ASEAN không ban hành được thông báo chung, lúc
ấy giới phê bình gắn nhãn Campuchia là con rối của Trung Quốc. “Trung
Quốc đã kiểm soát ghế chủ tọa ấy, đơn giản thế thôi”, theo lời phát biểu của
một viên chức ngoại giao trong khu vực.
Hun Sen, lãnh đạo dài kì của
Campuchia, giận dữ phủ nhận lời buộc tội ấy. Trước đó, ông tuyên bố rằng
Campuchia sẽ “không bị ai mua chuộc”.
Thực tế là Campuchia chịu lệ thuộc nặng nề vào tiền Trung Quốc. Các
khoản đầu tư trực tiếp được tích lũy của ngoại quốc vốn xuất phát từ Trung
Quốc đã vượt qua con số 10 tỉ đô-la năm 2015, một phần ba tổng số và ít
nhất gấp đôi khoản đầu tư của Hàn Quốc, nhà đầu tư lớn tiếp theo.
Những xí nghiệp Trung Quốc chi phối các lĩnh vực quần áo và giày dép của
Campuchia, một phần ba số con đường được cho là do Trung Quốc xây, và
các công ty Trung Quốc đã tiêu gần 2 tỉ đô-la xây dựng sáu con đập. Năm
