Brian Greene
Giai điệu giây và bản giao hưởng vũ trụ
Phần III - Bản giao hưởng vũ trụ
Chương 8 - Các chiều ẩn giấu(9)
Các chiều không gian phụ trong lý thuyết dây không thể bị làm "teo" lại
thế nào cũng được. Các phương trình xuất hiện từ lý thuyết dây đặt ra
những điều kiện nghiêm ngặt ràng buộc dạng hình học mà các chiều phụ
cuộn lại phải thỏa mãn...
Hình dạng hình học của các chiều phụ
Các chiều không gian phụ trong lý thuyết dây không thể bị làm "teo" lại thế
nào cũng được. Các phương trình xuất hiện từ lý thuyết dây đặt ra những
điều kiện nghiêm ngặt ràng buộc dạng hình học mà các chiều phụ cuộn lại
phải thỏa mãn. Năm 1984, Philip Candelas thuộc Đại học Texas ở Austin,
Gary Horowits và Andrew Strominger thuộc Đại học California ở Santa
Barbara và Edward Witten đã chứng minh được rằng, một lớp đặc biệt các
hình dạng hình học sáu chiều có thể đáp ứng những yêu cầu đó. Chúng
được gọi là các không gian Calabi Yau (hay các hình dạng Calabi-Yau) để
tôn vinh nhà toán học Eugenio Calabi thuộc Đại học Pennsylvania và
Shing-Tung Yau thuộc Đại học Harvard. Công trình của hai nhà toán học
này thực sự đã có trước lý thuyết dây và đóng vai trò quan trọng trong việc
tìm hiểu các không gian đó. Mặc dù toán học mô tả các không gian Calabi-
Yau rất phức tạp và tinh tế, nhưng dựa vào các hình vẽ, chúng ta có thể sẽ
có một ý niệm về hình dạng của chúng.
