Brian Greene
Giai điệu giây và bản giao hưởng vũ trụ
Phần III - Bản giao hưởng vũ trụ
Chương 9 - 8
Thực tế, lý thuyết dây đã được xem như là sự phát triển quan trọng và
sôi động nhất kể từ khi phát minh ra cơ học lượng tử... Lịch sử cơ học
lượng tử dạy chúng ta rằng, những cuộc cách mạng trong vật lý thường
phải mất hàng chục năm có thể đạt tới độ chín...
Một sự đánh giá
Lịch sử vật lý chứa đầy những ý tưởng ban đầu tưởng như hoàn toàn không
thể kiểm chứng được, nhưng rồi thông qua những phát hiện bất ngờ, cuối
cùng chúng lại trở nên kiểm chứng được bằng thực nghiệm. Quan niệm cho
rằng vật chất được cấu tạo bởi các nguyên tử, giả thuyết của Pauli về sự tồn
tại của hạt nơtrinô, khả năng tồn tại của các sao nơtron và các lỗ đen là ba ý
tưởng nổi bật nhất thuộc loại đó; ngày hôm nay những ý tưởng ấy đã được
mọi người chấp nhận hoàn toàn nhưng lúc ban đầu chúng được coi như là
câu chuyện khoa học viễn tưởng hơn là một sự kiện khoa học.
Động cơ để đưa ra lý thuyết dây, ít nhất thì cũng hấp dẫn như ba ý tưởng
nói trên, nhưng thực tế, lý thuyết dây đã được xem như là sự phát triển
quan trọng và sôi động nhất kể từ khi phát minh ra cơ học lượng tử. Sự so
sánh này là đặc biệt thích hợp bởi vì lịch sử cơ học lượng tử dạy chúng ta
rằng, những cuộc cách mạng trong vật lý thường phải mất hàng chục năm
mới có thể đạt tới độ chín. Và nếu so sánh các nhà lý thuyết dây ngày hôm
nay, thì các nhà vật lý xây dựng nên khoa học lượng tử có lợi thế hơn rất
nhiều: cơ học lượng tử ngay cả khi mới xây dựng được một phần đã có thể
tiếp xúc trực tiếp với các kết quả thực nghiệm. Nhưng cũng phải mất tới
hơn 30 năm cấu trúc lôgic của nó mới được hoàn tất và phải mất hơn 20
năm nữa nó mới bao hàm được cả thuyết tương đối hẹp một cách trọn vẹn.
Giờ đây nó phải bao hàm cả thuyết tương đối rộng, một nhiệm vụ khó khăn
hơn rất nhiều, nhất là việc tiếp xúc với thực nghiệm còn khó khăn hơn nữa.
Khác với những người sáng lập ra cơ học lượng tử, các nhà lý thuyết dây
