GIAI ĐIỆU GIÂY VÀ BẢN GIAO HƯỞNG VŨ TRỤ - Trang 277

ngày hôm nay không được soi đường bằng ánh sáng của tự nhiên, thông
qua những kết quả thực nghiệm chi tiết, để được dẫn dắt từ bước này tới
bước tiếp sau.
Điều đó có nghĩa là phải chấp nhận rằng một hoặc nhiều thế hệ các nhà lý
thuyết dây sẽ phải hiến dâng cả cuộc đời mình cho việc nghiên cứu và phát
triển lý thuyết dây mà không nhận được một hồi âm nào của thực nghiệm.
Một số khá lớn các nhà vật lý trên khắp thế giới làm việc hăng say cho lý
thuyết dây đều biết rằng họ sẽ phải chấp nhận rủi ro: có thể những nỗ lực
của cả một đời người không tới được đích cuối cùng. Chắc chắn là tiến bộ
lý thuyết quan trọng cũng vẫn sẽ tiếp tục được tạo ra, nhưng liệu chúng có
đủ để vượt qua những trở ngại hiện nay và đưa ra những tiên đoán có tính
chất quyết định có thể kiểm chứng được bằng thực nghiệm hay không?
Liệu những kiểm chứng gián tiếp mà chúng ta vừa thảo luận ở trên có tạo
ra một bằng chứng đích thực khẳng định lý thuyết dây? Những vấn đề đó là
mối quan tâm hàng đầu của tất cả các nhà lý thuyết dây nhưng chúng cũng
là những câu hỏi còn đang để mở. Chỉ có thời gian mới cho phép chúng ta
biết được câu trả lời. Sự giản dị tuyệt đẹp của lý thuyết dây, cách thức mà
nó giải quyết sự xung đột giữa thuyết tương đối rộng và cơ học lượng tử,
khả năng thống nhất được các lực trong tự nhiên cùng với tiềm năng tiên
đoán vô biên của nó là sự khích lệ xứng đáng để chấp nhận mọi rủi ro.
Những đánh giá cao quí này còn được ủng hộ bởi thực tế là, lý thuyết dây
còn có khả năng phát hiện ra nhiều đặc tính vật lý mới của vũ trụ được tạo
nên từ các dây, những đặc tính làm phát lộ sự hòa hợp tinh tế và sâu sắc
trong sự vận hành của tự nhiên. Nói theo ngôn ngữ mà ta đưa vào ở trên, thì
rất nhiều đặc trưng này là những đặc tính chung và bất kể những chi tiết mà
hiện chúng ta còn chưa biết, những đặc trưng đó sẽ là những tính chất cơ
bản của một vũ trụ tạo nên từ các dây. Trong số những tính chất đó, những
tính chất lạ lùng nhất sẽ có ảnh hưởng sâu sắc đến sự hiểu biết luôn luôn
tiến hóa của chúng ta về không gian và thời gian.
Không có quảng tính đủ lớn để quan sát được; một chiều không gian bị
cuộn lại thành kích thước cực nhỏ, do đó khó phát hiện được một cách trực
tiếp.