GIAI ĐIỆU GIÂY VÀ BẢN GIAO HƯỞNG VŨ TRỤ - Trang 251

đoán", vì các nhà vật lý đã phát minh ra những lý thuyết mô tả lực hấp dẫn
còn trước khi có lý thuyết dây, Witten đã chỉ ra rằng đây đơn giản là một sự
tình cờ của lịch sử. Và ông nói thêm rằng, trong một nền văn minh tiên tiến
khác của vũ trụ, hoàn toàn có thể là lý thuyết dây sẽ được phát minh trước,
sau đó lý thuyết về hấp dẫn mới được tìm ra như một hệ quả đáng kinh
ngạc của nó.
Vì vốn bị ràng buộc với lịch sử khoa học trên trái đất chúng ta, nên nhiều
người cho rằng sự hậu đoán đó về lực hấp dẫn là một khẳng định thực
nghiệm không có sức thuyết phục của lý thuyết dây. Đa số các nhà vật lý sẽ
hài lòng hơn nhiều với một trong hai khả năng sau: hoặc là một tiên đoán
thực sự của lý thuyết dây mà các nhà thực nghiệm có thể xác nhận được,
hoặc là một hậu đoán về một tính chất nào đó trong thế giới chúng ta mà
hiện còn chưa giải thích được (chẳng hạn như giá trị khối lượng của
electron, hay như sự tồn tại của ba họ hạt). Trong chương này chúng ta sẽ
xem các nhà lý thuyết đã đi đến đâu trên con đường hướng tới những mục
tiêu đó.
Thật là trớ trêu, như chúng ta sẽ thấy, lý thuyết dây có tiềm năng là một lý
thuyết có khả năng tiên đoán nhất mà các nhà vật lý đã từng nghiên cứu,
một lý thuyết có khả năng giải thích được những tính chất cơ bản nhất của
tự nhiên, thế mà các nhà lý thuyết dây vẫn chưa đưa ra được những tiên
đoán với độ chính xác cần thiết để có thể đương đầu với các số liệu thực
nghiệm. Giống như một đứa trẻ trong lễ giáng sinh nhận được một món quà
mà nó từng ao ước, nhưng lại không biết cách làm nó chạy, vì một vài trang
trong cuốn sách hướng dẫn sử dụng đã bị rơi mất, các nhà vật lý hôm nay
cũng có trong tay món quà thiêng liêng đó của vật lý hiện đại, nhưng họ
chưa biết cách giải phóng hết sức mạnh tiên đoán của nó, chừng nào họ còn
chưa viết ra được một cuốn hướng dẫn sử dụng đầy đủ. Tuy nhiên, như
chúng ta sẽ thảo luận dưới đây với một chút may mắn, một trong những đặc
tính thiết yếu của lý thuyết dây có thể sẽ được kiểm chứng bằng thực
nghiệm trong vòng thập niên tới. Và nếu như có nhiều may mắn hơn, thì
những bằng chứng gián tiếp khẳng định sự đúng đắn của lý thuyết có thể
nhận được vào bất kỳ thời điểm nào.