Brian Greene
Giai điệu giây và bản giao hưởng vũ trụ
Phần IV - Lý thuyết dây và cấu trúc của không thời gian
Chương 12 Cuộc tìm kiếm lý thuyết - m (1)
Khi các nhà vật lý nghiên cứu những phương trình của một trong số 5
lý thuyết dây, họ đã phát hiện ra rằng chúng thực sự có nhiều nghiệm...
Cuộc tìm kiếm lý thuyết - m
Trong cuộc tìm kiếm một lý thuyết thống nhất kéo dài nhiều thập niên của
mình, Einstein đã từng trăn trở: liệu “Thượng đế có tạo ra vũ trụ theo một
cách khác, tức là sự thiết yếu phải có tính đơn giản về mặt lôgíc có chừa lại
một chút tự do nào hay không
”. Với nhận xét như vậy, Einstein lần đầu
tiên đã phát biểu một quan điểm mà ngày nay nhiều nhà vật lý còn chia sẻ,
đó là: nếu như tồn tại một lý thuyết tối hậu về vũ trụ, thì một trong những
luận cứ có sức thuyết phục nhất bênh vực dạng cụ thể của nó là lý thuyết đó
không thể khác được. Lý thuyết tối hậu phải có dạng như nó có, bởi vì nó là
khuôn khổ giải thích duy nhất có khả năng mô tả vũ trụ mà không có mâu
thuẫn nội tại cũng như những điều vô lý về mặt lôgíc nào. Một sự thay đổi
nhỏ, dù nhỏ đến đâu đi nữa, cũng sẽ gieo những hạt mầm phá hủy ngay
trong lý thuyết đó, giống như mệnh đề “câu này là sự dối trá” vậy.
Quá trình xác lập đặc tính tất yếu đó của cấu trúc vũ trụ là một con đường
dài dằng dặc và lắm chông gai, bởi vì nó phải đối mặt với những câu hỏi cơ
bản nhất của mọi thời đại. Những câu hỏi này vấp phải những bí ẩn bao
quanh người nào hoặc cái gì đã làm những lựa chọn thiết yếu cho sự thiết
kế nên vũ trụ của chúng ta. Tính tất yếu trả lời cho những câu hỏi đó bằng
cách xóa bỏ đi những sự lựa chọn khác. Thực sự ra, tính tất yếu có nghĩa là
không có sự lựa chọn. Tính tất yếu tuyên bố rằng vũ trụ không hề là khác
được. Chúng ta sẽ thảo luận trong chương 14, không có gì đảm bảo rằng vũ
trụ lại được cấu trúc quá chặt chẽ như thế. Tuy nhiên, việc săn đuổi tính
chặt chẽ nghiêm ngặt như vậy trong các định luật của tự nhiên lại chính là
vấn đề trung tâm của chương trình thống nhất của vật lý hiện đại.
Ngay từ cuối những năm 1980, các nhà vật lý đã hiểu được rằng cho dù lý
