Brian Greene
Giai điệu giây và bản giao hưởng vũ trụ
Phần IV - Lý thuyết dây và cấu trúc của không thời gian
Chương 12 Cuộc tìm kiếm lý thuyết - m (9)
Chẳng hạn, bạn là người chứng kiến một tội ác, nhưng vì sự việc xảy ra
quá nhanh, bạn chỉ kịp nhìn thấy phần bên phải gương mặt của tên tội
phạm, thì người họa sĩ trong cơ quan cảnh sát có thể dùng thông tin mà bạn
cung cấp dựng lại được toàn bộ khuôn mặt của tên giết người. Đó là nhờ
đối xứng...
Sức mạnh của đối xứng
Trong nhiều năm, không có ai, dù chỉ là có ý định, nghiên cứu các tính chất
của một trong 5 lý thuyết dây có hằng số liên kết lớn, bởi vì không một ai
biết hành động như thế nào khi không có khuôn khổ nhiễu loạn. Tuy nhiên,
vào cuối những năm 1980 và đầu những năm 1990, các nhà vật lý đã có
những tiến bộ chậm chạp nhưng đều đặn trong việc nhận ra một số tính
chất đặc biệt - trong đó có một số khối lượng và tích lực - thuộc vật lý liên
kết mạnh của một lý thuyết dây đã cho và vẫn còn nằm trong khả năng tính
toán được. Việc tính toán những tính chất này - tất nhiên là vượt ra ngoài
khuôn khổ của lý thuyết nhiễu loạn - đã đóng vai trò trung tâm trong việc
thúc đẩy sự tiến bộ của cuộc cách mạng siêu dây lần thứ hai và được bắt
nguồn vững chắc từ sức mạnh của đối xứng.
Các nguyên lý đối xứng cung cấp cho ta những công cụ rất có hiệu quả để
tìm hiểu thế giới vật lý. Ví dụ, các định luật vậy lý không ưu ái một vị trí
nào trong không gian và một thời điểm nào trong thời gian đã cho phép
chúng ta khẳng định: các định luật có hiệu lực ở đây và bây giờ cũng sẽ có
hiệu lực như thế ở bất kỳ đâu và bất kỳ khi nào. Đó là một ví dụ có tầm bao
quát rộng lớn, tuy nhiên, những nguyên lý đối xứng cũng có tầm quan trọng
không kém trong những hoàn cảnh ít bao quát hơn. Chẳng hạn, bạn là
người chứng kiến một tội ác, nhưng vì sự việc xảy ra quá nhanh, bạn chỉ
kịp nhìn thấy phần bên phải gương mặt của tên tội phạm, thì người họa sĩ
trong cơ quan cảnh sát có thể dùng thông tin mà bạn cung cấp dựng lại
