xứng cao nhất có thể có. (ở cuối chương này, chúng ta sẽ thảo luận về việc
bao hàm cả lực hấp dẫn vào trong sự thống nhất ở nhiệt độ đó bởi lý thuyết
dây). Nhưng khi nhiệt độ giảm xuống dưới 10
28
K, vũ trụ sẽ trải qua một sự
chuyển pha, trong đó ba lực được kết tinh riêng theo những cách khác
nhau. Cường độ tương đối cũng như cách thức mà chúng tác dụng lên vật
chất bắt đầu thể hiện khác nhau. Và như vậy, đối xứng giữa các lực thể hiện
rõ ràng ở những nhiệt độ cao đã bị phá vỡ khi vũ trụ lạnh đi. Tuy nhiên, các
công trình của Glashow, Salam và Weiberg (xem chương 5) đã chứng tỏ
rằng không phải toàn bộ đối xứng ở nhiệt độ cao đều bị xóa sạch: các lực
yếu và điện từ vẫn còn liên hệ chặt chẽ với nhau. Khi vũ trụ tiếp tục giãn nở
và lạnh đi, không có gì nhiều xảy ra cho tới khi nhiệt độ giảm xuống tới
10
15
K, tức là gấp 100 triệu lần nhiệt độ ở lõi của Mặt trời. Khi đó, vũ trụ sẽ
trải qua một sự chuyển pha thứ hai, lần này liên quan tới lực yếu và lực
điện từ. Ở nhiệt độ ấy, hai lực này cũng được tách rời ra khỏi sự thống nhất
trước đó, đối xứng hơn và khi vũ trụ tiếp tục lạnh đi, sự khác biệt giữa lực
yếu và lực điện từ càng trở nên rõ nét. Hai quá trình chuyển pha này là
nguồn gốc xuất hiện ba lực phi hấp dẫn khác biệt nhau, tuy nhiên lược sử
của vũ trụ mà ta vừa trình bày ở trên cho thấy rằng, thực tế, ba lực đó có
mối liên hệ rất sâu xa với nhau.
