GIAI ĐIỆU GIÂY VÀ BẢN GIAO HƯỞNG VŨ TRỤ - Trang 429

đầu, tất cả các chiều không gian của lý thuyết dây đều cuộn chặt với kích
thước nhỏ nhất có thể, đại khái cỡ chiều dài Planck. Nhiệt độ và năng
lượng rất cao, nhưng không phải là vô hạn, vì lý thuyết dây đã tránh được
vấn đề điểm xuất phát có độ nén vô hạn và kích thước zêrô. Tại thời điểm
bắt đầu đó của vũ trụ, tất cả các chiều không gian của lý thuyết dây đều
hoàn toàn bình đẳng với nhau, hay nói cách khác là chúng hoàn toàn đối
xứng, tất cả đều bị cuộn lại thành một cục nhiều chiều có kích thước cỡ
chiều dài Planck. Sau đó, theo Brandenberger và Vafa, vào khoảng thời
gian Planck, vũ trụ sẽ trải qua giai đoạn phá vỡ đối xứng đầu tiên, khi mà
ba chiều không gian được tách riêng ra để giãn nở, trong khi đó các chiều
còn lại vẫn giữ nguyên kích thước ban đầu cỡ chiều dài Planck. Ba chiều
không gian này sau đó được đồng nhất với ba chiều trong kịch bản vũ trụ
lạm phát, sự tiến hóa sau thời gian Planck được tổng kết trên hình 14.1 nắm
quyền chi phối và ba chiều này giãn nở tới dạng hiện nay như chúng ta
quan sát được.