GIAI ĐIỆU GIÂY VÀ BẢN GIAO HƯỞNG VŨ TRỤ - Trang 431

Hãy hình dung hai hạt lăn trên một đường một chiều trong Xứ sở Phẳng.
Nếu chúng không có vận tốc như nhau, thì sớm hay muộn chúng cũng sẽ va
chạm với nhau. Tuy nhiên, lưu ý rằng nếu hai hạt điểm đó lăn ngẫu nhiên
trên một mặt phẳng hai chiều của Xứ sở Phẳng, thì rất có thể là chúng sẽ
chẳng bao giờ va chạm với nhau. Như vậy, chiều không gian thứ hai đã mở
ra một thế giới mới cho quỹ đạo của các hạt, trong đó đa số không cắt nhau
tại cùng một điểm ở cùng một thời gian. Với ba, bốn hay bất kỳ số chiều
cao nào cao hơn, thì lại càng ít có khả năng để các hạt gặp nhau hơn.
Brandenberger và Vafa cũng nhận thấy rằng ý tưởng tương tự cũng đúng
nếu ta thay các hạt bằng các vòng dây quấn quanh các chiều không gian.
Mặc dù khi này sẽ khó hình dung hơn nhiều, nếu như có ba (hoặc ít hơn)
các chiều không gian cuộn tròn, thì hai dây quấn sẽ có nhiều khả năng gặp
nhau hơn, tương tự như hai hạt chuyển động một chiều. Nhưng nếu như có
bốn hoặc nhiều hơn các chiều không gian bị cuộn tròn, thì các vòng dây
quấn càng ít có khả năng gặp nhau hơn - tương tự như hai hạt chuyển động
trong mặt phẳng hai chiều.
Điều này sẽ dẫn đến bức tranh sau. Trong những khoảnh khắc đầu tiên của
vũ trụ, sự chuyển động náo nhiệt ở nhiệt độ cao, nhưng hữu hạn, làm cho
tất cả các chiều cuộn tròn đều có xu hướng giãn nở ra. Nhưng khi đó, các
dây quấn sẽ kiềm chế sự giãn nở, xiết chặt các chiều trở lại kích thước
Planck ban đầu của chúng. Nhưng rồi sớm hay muộn những thăng giáng
nhiệt ngẫu nhiên cũng sẽ làm cho ba chiều không gian tức thời trở nên lớn
hơn các chiều khác và như đã thảo luận ở trên, những dây quấn quanh các
chiều này dễ có khả năng gặp nhau hơn. Khoảng một nửa các va chạm của
cặp dây/phản dây sẽ hủy nhau, do đó nới lỏng sự kiềm chế, cho phép các
chiều này tiếp tục giãn nở. Và khi các chiều này giãn nở càng nhiều thì lại
càng ít có khả năng để các dây khác quấn quanh, vì để quấn quanh những
chiều lớn hơn đòi hỏi phải có nhiều năng lượng hơn. Như vậy, sự giãn nở
hồi tiếp cho chính nó, làm cho các chiều càng giãn nở càng ít bị kiềm chế
hơn. Bây giờ thì chúng ta có thể hình dung được rằng ba chiều không gian
đó tiếp tục tiến hóa theo cách đã được mô tả ở các mục trước và giãn nở tới
kích thước lớn bằng hoặc lớn hơn vũ trụ mà chúng ta quan sát thấy hiện