Brian Greene
Giai điệu giây và bản giao hưởng vũ trụ
Phần V - Sự thống nhất ở thế kỷ XXI
Chương 15 - Triển vọng (5)
Trong số nhiều đặc trưng của lý thuyết dây mà chúng ta đã thảo luận
trong các chương trước, ba đặc trưng sau có lẽ là quan trọng nhất mà chúng
ta cần phải ghi nhớ kỹ trong đầu...
Liệu lý thuyết dây có thể kiểm chứng được bằng thực nghiệm không?
Trong số nhiều đặc trưng của lý thuyết dây mà chúng ta đã thảo luận trong
các chương trước, ba đặc trưng sau có lẽ là quan trọng nhất mà chúng ta
cần phải ghi nhớ kỹ trong đầu. Thứ nhất, lực hấp dẫn và cơ học lượng tử là
một bộ phận hợp thành của bộ máy vũ trụ và do đó bất kỳ một lý thuyết
thống nhất nào cũng phải bao hàm cả hai thứ đó. Lý thuyết dây đã thực
hiện được điều đó. Thứ hai, những nghiên cứu do các nhà vật lý tiến hành
trong suốt thế kỷ qua đã phát hiện ra rằng, còn có nhiều ý tưởng then chốt
khác - trong số đó có rất nhiều ý tưởng đã được kiểm chứng bằng thực
nghiệm - dường như lại có tầm quan trọng trung tâm đối với sự tìm hiểu vũ
trụ của chúng ta. Đó là những khái niệm như spin, cấu trúc thành họ của
các hạt vật chất, các hạt truyền tương tác, đối xứng chuẩn, nguyên lý tương
đương, phá vỡ đối xứng, siêu đối xứng và còn nhiều khái niệm nữa không
thể nêu ra hết. Tất cả những khái niệm này đều xuất hiện một cách tự nhiên
từ lý thuyết dây. Thứ ba, khác với nhiều lý thuyết truyền thống, như mô
hình chuẩn chẳng hạn - một mô hình có tới 19 tham số tự do mà người ta
có thể hiệu chỉnh để đạt được sự phù hợp giữa lý thuyết với thực nghiệm -
lý thuyết dây không có một tham số nào để hiệu chỉnh hết. Về nguyên tắc,
những hệ quả của lý thuyết này là rất xác định, chúng có thể cho ta một sự
kiểm chứng rõ ràng lý thuyết là đúng hay sai.
Con đường đi từ những lý luận về nguyên tắc đó đến thực tiễn còn lắm
chông gai. Trong chương 9 chúng ta cũng đã mô tả một số trở ngại về mặt
kỹ thuật, như việc xác định dạng của các chiều phụ đang là một vật cản trên
con đường của chúng ta. Trong các chương 12 và 13, chúng ta đã đặt những
