Brian Greene
Giai điệu giây và bản giao hưởng vũ trụ
Phần V - Sự thống nhất ở thế kỷ XXI
Chương 15 - Triển vọng (6)
Có thể, chúng ta sẽ phải chấp nhận rằng sau khi đạt tới một trình độ
hiểu biết sâu nhất có thể đạt được, vẫn còn có những khía cạnh của vũ trụ
không thể giải thích được...
Liệu có những giới hạn cho sự giải thích hay không?
Giải thích được tất cả, thậm chí theo nghĩa hạn chế là hiểu được tất cả mọi
phương diện của các lực và các thành phần sơ cấp của vũ trụ, là một trong
số những thách thức vĩ đại nhất mà khoa học đã từng phải đối mặt. Và lý
thuyết dây là lý thuyết đầu tiên cho chúng ta một khuôn khổ dường như đủ
cơ bản để đáp ứng thách thức đó. Nhưng liệu chúng ta có thực hiện được
trọn vẹn lời hứa hẹn của lý thuyết và chẳng hạn như tính được khối lượng
của các quark hoặc cường độ của lực điện từ - những con số có ảnh hưởng
quyết định đến vũ trụ chúng ta hay không? Như đã nói trong các mục trước,
trên con đường tiến tới mục tiêu đó, chúng ta còn phải vượt qua nhiều trở
ngại về mặt lý thuyết mà nổi bật nhất hiện nay là việc xây dựng hoàn chỉnh
một lý thuyết dây/lý thuyết - M phi nhiễu loạn.
Nhưng ngay cả khi chúng ta đã có được sự hiểu biết chính xác về lý thuyết
dây /lý thuyết - M dựa trên một khuôn khổ mới và trong sáng hơn rất nhiều
của cơ học lượng tử đi nữa, thì phải chăng chúng ta vẫn không thể tính
được khối lượng các hạt và cường độ của các lực? Nghĩa là chúng ta vẫn
phải lấy giá trị của chúng từ các phép đo thực nghiệm, chứ không tính được
bằng lý thuyết? Và sự thất bại này có nghĩa là chúng ta không phải tìm
kiếm một lý thuyết cơ bản hơn, mà đơn giản nó chỉ phản ánh một thực tế là
không có sự giải thích nào hết cho những tính chất quan sát được đó của
thực tại?
Câu trả lời ngay lập tức cho các câu hỏi đó là có thể. Như Einstein đã có
lần nói: "Điều khó hiểu nhất về vũ trụ là khả năng hiểu được nó của chúng
ta". Sự kinh ngạc trước khả năng hiểu được vũ trụ của chúng ta dễ bị mai
