GIAI ĐIỆU GIÂY VÀ BẢN GIAO HƯỞNG VŨ TRỤ - Trang 472

một trong thời đại những tiến bộ nhanh chóng và đầy ấn tượng như ngày
nay. Tuy nhiên, có lẽ, có một giới hạn đối với khả năng hiểu biết của chúng
ta. Có thể, chúng ta sẽ phải chấp nhận rằng sau khi đạt tới một trình độ hiểu
biết sâu nhất có thể đạt được, vẫn còn có những khía cạnh của vũ trụ không
thể giải thích được. Cũng có thể, chúng ta sẽ còn phải chấp nhận rằng, một
số đặc điểm của vũ trụ như nó vốn có là một sự ngẫu nhiên, một sự tình cờ
hay một sự lựa chọn thần thánh gì đó. Thành công của phương pháp khoa
học trong quá khứ đã khích lệ chúng ta nghĩ rằng với đủ thời gian và nỗ
lực, chúng ta có thể làm sáng tỏ mọi bí ẩn của tự nhiên. Nhưng việc vấp
phải giới hạn tuyệt đối của sự giải thích khoa học - chứ không phải những
trở ngại về mặt công nghệ hay biên giới hiện nay (đang tiến về phía trước)
của trí thức loài người - là một sự kiện đặc biệt vì kinh nghiệm quá khứ của
chúng ta chưa có sự chuẩn bị cho điều đó.
Mặc dù điều này có liên quan rất nhiều với cuộc tìm kiếm lý thuyết tối hậu
thư của chúng ta, nhưng đó là một vấn đề mà chúng ta chưa giải quyết được
và thực tế, khả năng có một giới hạn cho sự giải thích khoa học, theo nghĩa
rộng lớn mà ta nói ở trên, là một vấn đề có thể vĩnh viễn không giải đáp
nổi. Ví dụ, chúng ta thấy rằng, ngay cả khái niệm tư biện về đa vũ trụ, mà
thoạt nhìn tưởng là một giới hạn cuối cùng đối với sự giải thích khoa học,
hóa ra vẫn có thể thích nghi với nó bằng cách tưởng tượng ra những lý
thuyết cũng tư biện không kém, nhưng những lý thuyết này có thể, ít nhất
là về nguyên tắc, phục hồi lại được khả năng tiên đoán.
Một điểm nổi bật từ những điều nói trên, đó là vai trò của vũ trụ học trong
việc xác định những hệ quả của một lý thuyết tối hậu. Như chúng ta đã biết,
vũ trụ học siêu dây là một lĩnh vực còn non trẻ, ngay cả so với lý thuyết
dây. Không còn nghi ngờ gì nữa, đây sẽ là một lĩnh vực hàng đầu được tập
trung nghiên cứu trong những năm tới và rất có thể sẽ là một lĩnh vực phát
triển chủ yếu trong vũ trụ học. Khi chúng ta tiếp tục nhận được những phát
hiện mới về các tính chất của lý thuyết dây /lý thuyết - M, thì khả năng
phỏng đoán những hệ quả vũ trụ học của ứng viên sáng giá nhất cho lý
thuyết tối hậu này sẽ ngày càng trở nên sắc bén hơn. Dĩ nhiên, cũng có thể
những nghiên cứu ấy một ngày nào đó, sẽ khẳng định với chúng ta rằng,