tuyệt vọng, rồi cuối cùng bước ra ánh sáng chói lòa" - có lẽ đã thâu tóm
được toàn bộ cuộc đấu tranh đó của loài người. Tất cả chúng ta, mỗi người
theo cách của riêng mình, đều là những người đi tìm kiếm sự thật và mỗi
chúng ta đều có khát vọng trả lời được câu hỏi tại sao chúng ta lại hiện hữu
ở đây. Khi chúng ta cùng nhau leo lên đỉnh núi của sự giải thích, mỗi chúng
ta đều đứng vững trên vai của thế hệ trước và kiên cường bước tới. Tuy
nhiên, chúng ta không thể biết trước được liệu hậu thế của chúng ta, một
ngày nào đó, có lên được tới đỉnh rồi từ đó nhìn xuống vũ trụ bao la và
thanh nhã tuyệt vời của chúng ta với một sự rõ ràng tuyệt đối hay không.
Nhưng vì mỗi thế hệ đều leo cao thêm một chút, nên chúng ta đã thực hiện
được tuyên bố của Jacob Bronowski: "Mỗi một thời đại đều có một giai
đoạn có ý nghĩa quyết định, một cách nhìn nhận và đánh giá mới về sự hài
hòa của vũ trụ" [1]. Và khi thế hệ chúng ta kinh ngạc trước quan điểm mới
mẻ của chúng ta về vũ trụ, trước cách đánh giá mới mẻ của chúng ta về sự
hài hòa của nó là chúng ta đã hoàn thành phận sự của mình, đóng góp được
một bậc thang mới vào chiếc thang của loài người để vươn tới các vì sao.
[1]Jacob Bronowski, The Ascent of Man (Boston: Litte, Brown, 1973)
trang 20.
Cuốn Giai điệu dây và bản giao hưởng vũ trụ của tác giả Brian
Greene, do Phạm Văn Thiều dịch. Nhà xuất bản Trẻ ấn hành năm
2003.