Con người là động vật lao động bằng các công cụ (hiểu theo nghĩa rộng
nhất) do chính con người chế tạo ra. Chúng thường xuyên được hoàn thiện,
cải tiến, đổi mới tạo nên khuynh hướng phát triển: công cụ ra đời sau có
năng suất, hiệu quả, độ tin cậy, tính điều khiển… cao hơn cái trước. Nói
cách khác, các công cụ lao động của con người càng ngày, càng trở nên hiện
đại. Ví dụ, nếu như trước đây người ta xúc đất bằng xẻng thì nay bằng máy
xúc với năng suất cao hơn nhiều lần. Để báo tin cho một người nào đó, đã có
thời người ta phải lóc cóc đạp xe đến tận nơi thì nay dùng điện thoại nhanh
hơn nhiều. Thay vì phải dùng những con dao kim loại cồng kềnh, nay các
bác sỹ có tia laser cho phép thực hiện các cuộc giải phẫu đòi hỏi độ chính
xác cực kỳ cao. Ngày xưa, đã là giỏi lắm khi người ta tính được một phép
tính trong một giây thì nay đã có những máy tính cho phép thực hiện nhiều
tỷ phép tính một giây…
Nhân loại với các công cụ do mình tạo ra không chỉ điều khiển dòng chảy
của những dòng sông, các quá trình biến đổi ở mức nguyên tử, hạt nhân, các
chuyến bay vũ trụ mà còn điều khiển cả việc tạo ra các giống loài mới.
Những công cụ này đều có thể dạy, học cách chế tạo và sử dụng chúng để
truyền cho những người khác.
Trong khi những điều kể trên là bình thường đối với hai lĩnh vực tự nhiên
và xã hội thì trong lĩnh vực tư duy, công cụ để có được những ý tưởng sáng
tạo vẫn còn ở trong giai đoạn "trời cho thế nào thì dùng thế ấy và cũng
không biết hình hài của công cụ đó ra sao" vì tư duy là đối tượng không
nhìn thấy. Nhiều người còn cho rằng tư duy sáng tạo là đối tượng không
điều khiển được.
G.S. Altshuller nhận xét về nghịch lý này như sau: "Ý tưởng về điều khiển
một cái gì đó hiện nay chưa điều khiển được vẫn được tiếp nhận một cách
bình thường. Chúng ta sẽ tìm ra phương tiện điều khiển nó, chúng ta sẽ điều
khiển nó. Nhưng ý tưởng về việc điều khiển quá trình sáng tạo, như là quy
tắc, luôn gặp sự chống đối quyết liệt".
Nói cách khác, công cụ hiện nay dùng trong lĩnh vực tư duy sáng tạo còn
rất thủ công mò mẫm, thô sơ theo kiểu: Cứ nghĩ đi, làm đi, thua keo này, bày
