Ví dụ, cái hộp trong bài toán “gắn cây nến lên tường” có thể có nhiều
nghĩa và nhiều giá trị: Đựng cái gì đó (đinh chẳng hạn); giá đỡ; cái hộp lật
úp có thể dùng để nhốt con dế, con cào cào; dùng để chơi đồ hàng: Tưởng
tượng nó là cái nhà...
Tương tự như vậy, Hình 48 nhìn theo chiều này, nó là ngôi sao, nhìn theo
chiều khác nó là năm hình tròn đen bị khuyết... Hoặc, Hình 51 nhìn theo
chiều này (lấy đen làm nền), đấy là cái bình, nhìn theo chiều khác (lấy trắng
làm nền), ta có hai mặt người nhìn nghiêng đối diện nhau...
Bạn đọc có thể làm loại bài tập sau: Bạn lấy bất kỳ vật gì, ví dụ chiếc ghế
đẩu chẳng hạn. Thay đổi cách xem xét, bạn thử tìm xem nó có những nghĩa
gì? Từ đó có thể mang lại các giá trị gì? Ghế có bề mặt để ngồi; để đặt cái gì
đó lên; ghế có độ cao, có thể dùng thay thang; ghế có trọng lượng, có thể
dùng nó như một vật nặng; ghế có kích thước, có thể dùng nó để đo; ghế có
thể lật nghiêng để ngồi xổm; ghế có thể dùng để đỡ như cái mộc; ghế có thể
dùng làm vũ khí tấn công; ghế có thể ghép nhiều cái lại thành giường nằm...
Hết sức tránh chỉ thấy một nghĩa và giá trị của nó là chỉ dùng để ngồi. Về
điều này, W. Johnson nhận xét: “Đối với con chuột, miếng phó-mát chỉ là
miếng phó-mát. Điều này giải thích vì sao các bẫy chuột hoạt động hiệu
quả”.
