thoại. Ngắn và dài là hai mặt đối lập loại trừ nhau. Dây đã ngắn thì không
dài (xem Hình 114b). Dây đã dài thì không ngắn (xem Hình 114c).
Giải quyết mâu thuẫn vật lý là đưa ra sợi dây có sự thống nhất của (Đ) và
(‐Đ): Dây nối vừa ngắn, vừa dài (xem Hình 114d).
5) Xung quanh khái niệm mâu thuẫn kỹ thuật có một số điểm cần lưu ý
sau:
a) Thông qua các ví dụ về mâu thuẫn kỹ thuật nêu ở trên, bạn đọc có thể
thấy tác động của quy luật về lượng–chất, dẫn đến làm nảy sinh các vấn đề
trên con đường phát triển. Giải quyết được mâu thuẫn kỹ thuật (làm cả A và
B đều tốt) là tạo ra sự phát triển.
b) Mâu thuẫn kỹ thuật đòi hỏi người giải bài toán phải thay đổi cách xử
sự. Nếu như trước đây, người giải chỉ tập trung chú ý vào việc đưa ra và
thực hiện các ý tưởng hướng đến mục đích cần đạt, thì từ nay trở đi, người
giải cần đặt thêm câu hỏi và trả lời: “Mặt A tốt lên thật nhưng có kéo theo
mặt B nào khác xấu đi không? Xấu như thế nào?” Bởi vì, rất có thể cái bạn
tưởng rằng “được” lại dẫn đến cái “mất” lớn đến nỗi cái “được” của bạn
không còn ý nghĩa gì nữa. Phát hiện ra được điều đó thì đã quá muộn đối với
bạn, nhiều khi, hại cho cả những người khác. Để tránh trả giá, bạn cần có
câu trả lời trước khi bạn thực hiện ý tưởng cho trước trên thực tế. Ở đây rất
cần trí tưởng tượng phát triển (xem mục nhỏ 6.4.9. Trí tưởng tượng của
quyển hai) của bạn. Câu chuyện dưới đây giúp minh họa ý của người viết:
“Một người cha thấy con mình lười học bèn áp dụng biện pháp thưởng
tiền. Cứ điểm 6 được thưởng một ngàn, điểm 7 – hai ngàn... Sau một thời
gian, đứa bé chăm học hẳn lên, kết quả học tập tốt hơn trước. Tuy nhiên, đứa
bé đòi thưởng tiền cả những công việc khác, ví dụ, để đánh răng đều đặn,
đứa bé cũng đòi tiền... Có nhiều tiền, đứa bé tiêu xài phung phí, bị bạn bè
xấu lợi dụng, rồi thử chơi ma túy...”.
Giá như người cha, trước khi áp dụng biện pháp thưởng tiền, tưởng tượng
để trả lời câu hỏi liên quan đến mâu thuẫn kỹ thuật thì đã không phải trả giá,
không làm nảy sinh vấn đề không đáng nảy sinh.
