c) Nếu cái thiệt, cái xấu đi, cái mất,... (B↓) là không đáng kể thì người giải
có thể sử dụng ý tưởng cho trước. Ví dụ, con đường định mở sẽ làm người,
hàng hóa lưu thông tốt hơn trước nhưng kéo theo làm giảm đất nông nghiệp.
Nếu việc giảm đất này là không đáng kể so với quỹ đất có, không ảnh hưởng
xấu đến đời sống của ai cả, vậy cứ xây con đường.
d) Suy cho cùng, muốn đạt được ích lợi gia tăng nào đó, người ta phải trả
một cái giá nhất định, chứ không có chuyện, không mất gì mà được hết.
Chưa kể, còn có những chuyện lừa đảo, gài bẫy thì trả giá còn lớn nữa. Có
câu tục ngữ nước ngoài: “Miếng phô mai không mất tiền chỉ có thể nằm
trong bẫy chuột”. Nếu bỏ ra ngoài các trường hợp lừa đảo, gài bẫy, vấn đề ở
chỗ, cái giá trả cho lời giải bài toán có hợp lý không. Nếu người giải thấy
hợp lý thì có thể sử dụng lời giải đó.
e) Nếu cái thiệt, cái xấu đi, cái mất,... (B↓) là đáng kể hoặc bất hợp lý
nhưng người giải vẫn còn chấp nhận được hoặc có nguồn nào đó bù trừ
được, người giải có thể vẫn sử dụng ý tưởng cho trước. Ví dụ, con đường
định mở làm giảm đất nông nghiệp đáng kể, nhiều nhà dân phải di dời.
Nhưng an toàn lương thực không bị ảnh hưởng, người dân vui vẻ chấp nhận
đền bù, tái định cư, định canh ở nơi khác, hoặc tái đào tạo để chuyển nghề,
thì con đường vẫn được mở.
g) Các trường hợp c) và d) cần được nói rõ thêm. Các khái niệm “không
đáng kể”, “đáng kể”, “hợp lý”, “chấp nhận được”, “bù trừ được” mang tính
tương đối và chủ quan. Nội dung của chúng thay đổi theo thời gian và từ
người này sang người khác. Do vậy, khi ra quyết định thực hiện ý tưởng cho
trước, để tránh tính ì người giải phải thấy rằng, ý tưởng cho trước rất có thể
không dùng được trong các trường hợp tương tự cho những lần khác, nơi
khác, người khác. Vì, lúc đó cái “chấp nhận được” trở thành “không chấp
nhận được”, cái “bù trừ được” trở thành “không bù trừ được”. Ví dụ, nhà
máy loại này xây ở quốc gia A thì được chấp nhận nhưng ở quốc gia B lại
không được chấp nhận vì tiêu chuẩn về chất lượng môi trường ở quốc gia B
cao hơn quốc gia A...
