công cộng. Cuốn sách cũng cho ta thấy một cái nhìn về mạng Internet thủa
ban đầu, các kết nối giữa các máy tính trong mạng, và giữa các mạng với
nhau, các hệ điều hành Unix, các thiết bị terminal (thiết bị đầu cuối), các
ứng dụng thư điện tử còn thô sơ, các hệ soạn thảo, đều là dạng “màn hình
đen”, được sử dụng trước khi có những hệ điều hành có giao diện sử dụng
đồ họa. Đây là một cuốn sách đáng đọc về lịch sử của Internet.
Nhân nói về điểm sơ khai của Internet, câu chuyện có những điểm rất giống
với một nơi ở Việt Nam – Viện Công nghệ Thông tin. Cách đây 25 năm, vào
những năm đầu thập niên 1990, trong khuôn viên của Viện ở vùng ngoại ô
Hà Nội, cũng có những máy móc, hệ thống tương tự như Phòng Thí nghiệm
Berkeley, tất nhiên là với quy mô nhỏ hơn nhiều, nhưng cũng là tài sản lớn
và quý giá cho tập thể các nhà nghiên cứu công nghệ của Viện Công nghệ
Thông tin.
Khi tôi cùng một tá sinh viên năm 4 của Khoa điện tử Viễn thông, Đại học
Bách khoa Hà Nội và bắt đầu hành trình tốt nghiệp của mình tại Phòng Hệ
thống Mạng máy tính và mạng NetNam của Viện Công nghệ Thông tin,
chúng tôi cũng bắt đầu với những thiết bị đầu cuối chạy hệ điều hành SCO
Unix. Một tập tài liệu in trên giấy thô, một màn hình đi kèm bàn phím của
thiết bị đầu cuối, những sinh viên chúng tôi bắt đầu biết đến thế giới của các
lệnh Unix, giao thức mạng rất mới lúc đó TCP/IP, và bắt đầu tìm hiểu về các
“mạng diện rộng”, cùng Internet (mạng của các mạng), đang vượt ra khỏi
khuôn khổ của giới hàn lâm.
Trước đó vài năm, Viện trưởng Bạch Hưng Khang và Trưởng phòng Trần
Bá Thái đã có những bước thăm dò đầu tiên tại Hoa Kỳ, làm tiền đề cho việc
xây dựng mạng VARenet (1993) và mạng NetNam (1994). Nhóm sinh viên
chúng tôi, cùng với sự hướng dẫn của các anh mới tốt nghiệp 1-2 năm trước
nhưng đã thành các chuyên gia, đã bắt đầu hành trình đi theo sự phát triển
của Internet Việt Nam như thế. Đọc cuốn Gián điệp mạng: Cuộc rượt đuổi
ngoạn mục trong mê lộ máy tính với hệ thống mạng, máy tính, máy in, dây
