Những lời trên đây do các vị thân hào nhân sĩ nói lại với chúng tôi.
Trên tinh-thần vô tư của nhà cầm bút chỉ nghe sao trình bày vậy, chúng tôi
không hề thần thánh hóa.
HOẠT-ĐỘNG VĂN-HÓA GIÁO-DỤC
Không hổ với tiền nhân và đàn anh của những thế hệ trước luôn luôn tỏ
tinh-thần hiếu học, lòng yêu chuộng văn-chương nghệ-thuật, sốt sắng góp
công tô bồi văn-hóa nước non nhà, các thế hệ trẻ của Gò-công mặc dầu trải
qua lắm biến thiên lịch-sử, vẫn bền lòng tiếp nối công trình của người xưa.
Gò-công, một tỉnh nhỏ ở miền Nam vẫn có thể tự hào với hai nhà in và xuất
bản.
Vào khoảng từ năm 1921 đến 1930, một phụ nữ là bà Phạm-thị-Bạch-
Vân sáng lập nhà in và xuất bản Nữ-lưu Thư quán.
Lập nhà in, chẳng phải chỉ để sanh phương với nghề ấn loát, in thiệp,
giấy tờ các công sở và nhãn hiệu hàng hóa các tiệm buôn để lấy tiền, mà
người chủ « Nữ lưu thư quán » quả có nhiệt tâm muốn tô bồi nền văn-học,
mở mang kiến thức đồng bào ở tỉnh nhà nên đã chú tâm vào việc xuất bản
những sách hay và hữu ích cho công việc tìm hiểu để mở rộng tầm kiến
thức. Bà Phạm-thị Bạch-Vân không nệ tốn hao mướn những văn nhân cựu
học và tân học phiên dịch cho « Nữ lưu thư quán » xuất bản những tác
phẩm hữu danh của Trung-Hoa và Pháp-quốc. Chính nhà xuất bản nhỏ bé
này đã cống hiến cho đọc giả tỉnh nhà và luôn cả toàn quốc những bộ truyện
hay như Nữ tài tử, Tây sương ký, Truyền kỳ mạn lục, Kim Vân Kiều,
Chinh phụ ngâm, Vân Tiên truyện. Những tiểu thuyết đặc sắc đã say mê
nhiều thế hệ Tây-phương của những tác giả như Victor-Hugo, René Balzac,
Anatole France, Alexandre Dumas, Alexandre Dumas Fils v.v…
Không lẽ thua sút bên phái yếu, phía « mày-râu » có ông Vĩnh-Tường,
trước làm y-tá nhưng cũng ưa thích nghiệp văn, đã đem tất cả tiền dành
