Khuân gánh tưng bừng nóng tợ hơ
Văn miếu bỗng thành nơi võ trướng
Thánh đàn liền hóa chốn binh cơ
Từ rày vắng vẻ câu thi phú
Sắp đến rộn ràng tiếng « ỏn-đơ »
Chín suối thấu chăng ông đốc phủ
Thánh hiền thương nỗi cảnh bơ-vơ.
THIÊN KIM
Thời thế xoay đổi, về sau bọn Pháp đã trả Văn-miếu cho nguyên chủ,
nhưng dường như chúng đã làm nhơ bẩn một nơi thanh cao tôn kính nên
mặc dầu trụ sở được trả lại, rồi thời gian sau lại có một số Nghĩa Quân của
quân đội VN.CH. đến trụ sở ở đây để giữ an ninh trong thành phố khiến cho
văn-nhân thi-sĩ không còn ai muốn ngó ngàng tới nơi đó nữa. Không ai rủ
ai nhưng mọi người trong hội đồng một ý nghĩ là đạo đức thánh hiền không
đánh thức được lòng nhân thế khiến cho nơi thờ phượng tín ngưỡng bị xâm
phạm đến.
Từ ngày Khổng-tử tế-tự hội bị quân đội đóng hai phen, các cụ lấy làm
chán nản không lui tới gì nữa. Bấy giờ các cụ có một ý-nghĩ là phải quay về
với những anh-hùng dân-tộc đã chiến đấu với quân thù. Thế rồi lần hồi, tao
nhân mặc khách không hẹn mà gặp nhau để trao đổi thi văn và câu chuyện
tâm tình nơi một căn nhà mé sau mộ Trương-Công-Định, vị anh hùng
kháng Pháp.
VIẾNG MỘ TRƯƠNG-CÔNG-ĐỊNH GẶP CÁC THI-GIA
VĂN-ĐÀN KHỔNG-THÁNH
Nhơn dịp chúng tôi đến Gò-công sưu tập tài liệu lịch sử tỉnh này, được
sự hướng dẫn của ông Lê-Văn-Cang, Ty-Trưởng Tiểu-học, đến viếng ngôi
mộ người anh hùng đất Gò vào một buổi sáng ngày 10-12-1968, hân hạnh
