Cuộc phục kích
Chúng tôi đi từ Kampala lên miền Bắc Uganda, về hướng biên
giới Sudan. Một chiếc xe jeep với khẩu trọng pháo nhô lên cao
hơn buồng lái dẫn đầu đoàn xe, theo sau là chiếc xe tải chở
trung đội lính bộ binh, sau nữa là vài xe con, và cuối cùng là
chiếc xe thùng đuôi trần của Nhật nơi chúng tôi - ba nhà báo -
đang ngồi. Đã lâu tôi không du hành trong điều kiện thoải mái
nhường này, được một trung đội lính bảo vệ, lại còn có thêm cả
khẩu trọng pháo nữa! Nhưng, tất nhiên, không phải là vì tôi. Đó
là phái đoàn hòa giải gồm ba bộ trưởng của chính phủ Museveni
đi đến chỗ đám quân phiến loạn đang hoành hành cướp bóc ở
miền Bắc. Tổng thống Yoweri Museveni - khi đó đã nắm quyền
được hai năm, tức là từ năm 1986 - vừa tuyên bố ân xá cho
những người đầu hàng và tự nguyện hạ vũ khí. Nghĩa là cho
lính của quân đội Idi Amin, Milton Obote và Tito Okello - ba tên
độc tài nối tiếp nhau. Những năm gần đây chúng đã chạy ra
nước ngoài, nhưng đều để lại quân đội của mình. Giờ đây, mỗi
đạo quân ấy mạnh ai nấy lo, cướp của và giết người, đốt làng
xóm và trộm gia súc, khủng bố và làm tan hoang các tỉnh phía
Bắc, nghĩa là gần như phân nửa đất nước. Các sư đoàn của
Museveni quá yếu không thể chống cự vũ trang với quân phiến
loạn. Bởi thế tổng thống đưa ra khẩu hiệu thống nhất. Từ hai
mươi năm trở lại đây, ông là người lãnh đạo đầu tiên ở đất nước
này nói với kẻ thù bằng những lời lẽ hòa giải, thông hiểu và hòa
bình.
Trên xe, ngoài hai phóng viên địa phương và tôi còn có ba
người lính đi cùng. Họ đeo những khẩu AK-47 lên vai trần (trời
nóng, nên họ cởi áo ra). Tên họ là Onom, Semakula và Konkoti.
