Mary Jane Ryan
Hạnh phúc không khó tìm
Bạn có thường đau khổ vì hối tiếc?
“Phần lớn những sầu khổ đều có nguyên nhân từ chính chúng ta.
Sophocles
- Tôi không chắc là mình hoàn toàn đồng ý với ý kiến trên của Sophocles.
Tuy nhiên, tôi có thể khẳng định rằng, phần lớn những nỗi khổ mà ta có thể
ngăn chặn nhưng cuối cùng chúng vẫn cứ xảy ra, thì chắc chắn nguyên
nhân là do ta. Nếu chúng ta khổ đau vì tiếc nuối một điều gì đấy, chúng ta
ân hận vì mình đã lỡ lựa chọn cái này thay vì cái kia, thì những đau khổ,
nuối tiếc ấy có nguyên nhân từ chính chúng ta.
Tôi chỉ mới hiểu ra điều này vào một ngày cách đây không lâu, lúc tôi có
trong tay một món tiền lớn. Trong khi đó, chồng tôi lại cần mua một chiếc
xe hơi mới. Chiếc xe cũ của anh đã mua cách đây mười năm. Thế là chúng
tôi phải bàn bạc cùng nhau xem có nên mang hết số tiền mà mình dành
dụm lâu nay để mua xe mới không? Hoặc là chúng tôi sẽ gửi ngân hàng để
có một khoản tiền lãi tiêu xài mỗi tháng và vẫn tiếp tục lạch cạch với chiếc
xe cũ thường xuyên phải ra tiệm sửa? Sau một hồi bàn bạc, chúng tôi bắt
đầu to tiếng với nhau. Càng lúc, không khí càng nặng nề. Thật ra, tuy
không ai nói nhưng trong thâm tâm, chúng tôi đều hiểu rằng mình muốn có
luôn cả hai: xe mới và tiền gửi ngân hàng. Quả là thật khó để thỏa mãn
được lòng ham muốn của chúng ta!
Sau đó, tình cờ tôi đọc được cuốn sách The Paradox of Choice (Nghịch lý
của sự chọn lựa) của tác giả Barry Schwartz. Ông chỉ ra rằng, mỗi quyết
định của chúng ta không chỉ là chọn lấy một điều gì đó, mà còn là sự lựa
chọn để từ bỏ một điều khác. Nói cách khác, đó là sự cân bằng giữa các yếu
tố khác nhau để đạt được sự kết hợp hài hòa tốt nhất. Các nhà kinh tế gọi
đây là giá trị trao đổi, nghĩa là cái giá mà chúng ta phải trả để đạt được một
lợi ích nào đó. Mỗi một quyết định lựa chọn mà chúng ta đưa ra đều có một
cái giá tương ứng với nó. Đi nghỉ mát ở đảo Hawaii với những giây phút
