Nguyễn Văn Trung
Hành Trình Trí Thức Của Karl Marx
Dịch giả: Dịch giả: Lê Minh Khuê
MẤY NHẬN XÉT NHẬP ĐỀ
“Có một điều chắc chắn là tôi không phải là người Mác-xít”
Mác viết cho P. Lafargue
TRƯỚC khi đi vào chủ nghĩa Mác tôi thấy cần thiết phải giải đáp một
vài thắc mắc đặc biệt - hình như người ta không thể tìm hiểu chủ nghĩa Mác
như tìm hiểu các học thuyết khác, với một thái độ nghiên cứu thông
thường. Nói cách khác, triết học Mác-xít có những đặc điểm riêng biệt mà
các triết học khác không có.
Khi đề cập đến Hegel
, chúng ta đã đặc biệt chú ý đến tham vọng
bao quát tổng hợp của nhà triết học vĩ đại này. Hegel muốn chấm dứt lịch
sử triết học với hệ thống triết lý của mình, bằng cách chẳng những tìm đặt
vị trí cho những triết học đã có từ xưa đến Hegel trong hệ thống của ông,
mà còn tiên đoán sắp xếp những triết học sẽ có trong hệ thống đó nữa.
Đằng khác, tổng hợp của Hegel không phải chỉ bao trùm lịch sử triết học,
mà còn bao quát toàn thể lịch sử nhân loại, nhằm trình bày ý nghĩa phát
sinh và diễn tiến của mọi sinh hoạt chính trị, xã hội luân lý, nghệ thuật của
con người.
Nhưng hệ thống bao quát tổng hợp của Hegel chỉ là một giải thích có
tính cách lý thuyết, một cắt nghĩa mạch lạc như một tri thức (un savoir) mà
người ta có thể tìm hiểu với một thái độ nghiên cứu như bất cứ nghiên
cứu một học thuyết nào.
