HÀNH TRÌNH TRÍ THỨC CỦA KARL MARX - Trang 73

toàn được tự trị.
Nhưng trong khi Quốc tế sửa soạn thực hiện những cải tổ, chỉnh đốn qui
mô để có thể bành trướng mau lẹ khắp Âu châu như Mác và Engels ước
mong, thì Quốc tế lại gặp những khó khăn đưa đến chỗ chia rẽ và tan vỡ.
Hai nước đi tiền phong trong phong trào thợ thuyền Quốc tế là Pháp và
Anh sau công xã, không còn phải là lực lượng nòng cốt của “Quốc tế” nữa.
Thợ thuyền Pháp, nhất là thành phần lãnh đạo, bị tổn thất nặng nề trên
chiến trường trong vụ công xã, hay chết lần mòn trong các nhà tù, trại
giam. Còn thợ thuyền Anh trái ngược lại, bắt đầu bước vào một giai đoạn
tương đối thoả mãn những nguyện vọng liên hệ trực tiếp đến nếp sống vật
chất vì đà phát triển thịnh vượng của kỹ nghệ, do đó không cảm thấy cần
thiết lao mình vào những tranh đấu chính trị quyết liệt, một đường lối mới
do Quốc tế đề ra.
Những nước thuận lợi hơn cả cho một cuộc vùng lên của thợ thuyền như Ý,
Áo, Tây Ban Nha, thì phong trào công nhân lại chưa được tổ chức chặt chẽ.
Nhưng khó khăn lớn lao hơn cả là những hoạt động của Bakounine.
Trước nhu cầu “thống nhất lãnh đạo” tập trung quyền hành vào trung ương
để thực hiện tranh đấu chính trị hiệu nghiệm, Bakounine cho rằng ảnh
hưởng của mình sẽ bị suy yếu hay bị loại bỏ. Bakounine vận động khu bộ
Thuỵ sĩ đứng dậy chống “khuynh hướng độc tài” của Hội đồng Trung
Ương, gây sự nứt rạn chia rẽ trong khu bộ. Sau đó, Bakounine còn trách
nhiệm gây ra một vụ án không những làm tổn thương nặng cho uy tín của
“quốc tế” mà còn góp phần làm cho nó suy sụp.
Bakounine quen biết với một thanh niên Nga tên là Netchaiev, một thứ lưu
manh cách mạng đã bịa chuyện bị bắt giam và vượt ngục để được đề cao là
anh hùng cách mạng trốn khỏi nước Nga. Netchaiev tự xưng là đại biểu của
một tổ chức cách mạng bí mật Nga, có nhiệm vụ bắt liên lạc với các tổ
chức cách mạng Nga lưu vong. Bakounine dù biết Netchaiev nói dối lường
gạt nhưng vẫn tin dùng, và coi như một đồng chí lý tưởng có thể hướng vào
âm mưu. Khủng bố bạo động rất hợp với tâm tính của Bakuonine và
Netchaiev. Sau mấy tháng ở gần Bakounine để hấp thụ một căn bản lý
thuyết cho những hoạt động cách mạng lưu manh: Mục đích biện chính mọi