đáng lẽ phải bắt đầu đánh. Nhưng đến ngày 22 tháng Sáu mới bắt đầu.
Đoàn quân của Thống chế List, là đoàn quân đã thôn tính Ba Nhĩ Cán,
được bố trí làm cánh hữu của các lực lượng của Đức. Đoàn quân này phải
đến các địa điểm xuất phát ở Lỗ Ma Ni. Nơi đến của họ được thay đổi. Và
trong khi họ đi vòng một đường dài theo ngả Balgrade; Nisch, Salonique,
Athènes và La Canée, thì những đạo quân của các Thống chế Von Leeb, Von
Bock và Von Rundstedt phải chờ đợi.
Keitel nói : " Cuộc tấn công Nga đáng lý đã xảy ra trước đó khá lâu,
nếu chúng tôi không can thiệp vào vùng Ba Nhĩ Cán. Sự can thiệp này đã
gây cho chủng tôi rất nhiều trở ngại. Chắc chắn là nếu đánh ngay lúc thời
tiết tốt, trễ nhứt là vào đầu tháng sáu thì tốt hơn. Binh sĩ nghĩ rằng, một khi
chiến tranh đã không thể tránh thì, tốt hơn nên bắt đầu sớm chừng nào hay
chừng nấy, nghĩa là vào tháng 5. Năm 1917, tôi đã là sĩ quan Tham mưu ở
Bắc Nga, và đến đầu tháng năm hãy còn tuyết. Trái lại ở vùng Crimée, trong
khu vực sông Donetz suốt miền Nam nước Nga, thời tiết bắt đầu thuận lợi
ngay từ tháng hai hay tháng ba ".
Những người ưa so sánh lịch sử đã tưởng tưọng ra rằng Hitler đã đợi để
vượt sông Niemen cùng ngày với Napoléon. Điều đó hoàn toàn sai. Trái lại,
Hitler đã tính toán và tính đúng rằng một cuộc hành quân vào nước Nga phải
bắt đầu vào đầu mùa tốt, ngay lúc mặt đất có thể đi được. Ông đã xét đến
các khoảng cách và những đường xấu một cách rất chính xác. Nhưng thời
dụng biểu của ông đã bị đảo lộn cả vì những biến cố ở vùng Ba Nhĩ Cán do
Mussolini gây
nên. Hậu quả thực là mênh mông.
Nếu chiến tranh đánh Nga bắt đầu sớm hơn 6 tuần, thì hoàn toàn chắc
chắn là các đạo quân Đức đã đạt được mục tiêu trước mùa đông. Không thể
nghi ngờ là quân Đức đã chiếm được Mạc Tư Khoa. Những điều sau đây sẽ
cho thấy số phận của thành phổ này chỉ tùy thuộc vào sự chênh lệch vài
ngày. Sự kháng cự mãnh liệt của quân Nga không đủ để ngăn cản các thiết
