Nam Kinh. Nhờ những cố gắng của Cứu Tế Đỏ (do Liên Xô tài trợ), cuối
cùng Noulens và vợ được thả tự do và trở lại Moscow.
Trong lúc ấy, Nguyễn Ái Quốc (tự nhận là nhà báo Trung Hoa Tống Văn
Sơ) bị bắt mà không có trát của toà, đồng thời cảnh sát địa phương thu
được những bằng chứng có thể khép ông vào những hoạt động lật đổ do
Cộng sản Quốc tế xúi giục. Dù ông không vi phạm luật pháp ở Hong Kong,
nhưng cảnh sát Anh không cho phép dùng lãnh địa Anh để xúi giục sự bất
ổn ở những nước lân bang. Chính quyền địa phương tin chắc người bị bắt
chính là Nguyễn Ái Quốc. Một số tìm cách trao ông cho nhà cầm quyền
Pháp ở Đông Dương. Nhưng có một hiệp định Pháp - Anh không cho phép
dẫn độ những người hoạt động chính trị, nên chỉ có thể ra trát trục xuất ông
ra khỏi đất Hong Kong. Sau khi xác định Tống Văn Sơ chính là Nguyễn Ái
Quốc, chính phủ Hong Kong đã quyết định sáu ngày sau khi bắt giữ ông, sẽ
làm thủ tục điều tra theo pháp lý để ra lệnh trục xuất. Thời bấy giờ việc trục
xuất thường được tiến hành trên một tàu thuỷ đặc biệt, chạy tới một cảng
đặc biệt và diễn ra dưới sự canh gác của cai tù có vũ trang.
Dù Nguyễn Ái Quốc không trình được hộ chiếu, nhưng nói ông có hộ
chiếu mang tên Tống Văn Sơ, khẳng định không phải người Việt Nam mà
là người Trung Quốc. Những trường hợp như thế này, thủ tục thông thường
phải tiến hành điều tra để xác định danh tính thực và nơi sinh người bị bắt
trước khi ra quyết định xử lý. Cuộc điều tra như thế tiến hành ngày 10-7-
1931, nói bằng tiếng Anh, người tù phủ nhận là Nguyễn Ái Quốc, sinh
quán Đông Hưng, thị trấn nhỏ ở tỉnh Quảng Đông gần biên giới Đông
Dương. Ông tuyên bố đã từng tới Pháp, nhưng không đến nước Nga Xô
viết, cũng chưa từng liên hệ với Cộng sản Quốc tế. Ông khẳng định là
người theo chủ nghĩa quốc gia, không phải cộng sản. Ông phủ nhận sự
quen biết với Serge Lefranc, nhưng thú nhận đã ký tên vào bưu thiếp được
tìm thấy trong túi của Lefranc ở Singapore. Ông tranh cãi kịch liệt chống
lại việc bị trục xuất về Đông Dương, yêu cầu dẫn độ về nước Anh.
Trước khi kết thúc phiên điều trần trục xuất, Nguyễn Ái Quốc bắt đầu
nhận được sự giúp đỡ hợp pháp từ một cơ sở bất ngờ. Có nhiều giả thuyết
