LòNG NGAY THẳNG CủA CHíNH PHủ
THUộC ĐịA
Trong thời chiến tranh vinh quang, để có được những "tình nguyện
quân", người ta đã hứa trời hứa biển với dân bản xứ. Chiến tranh hết, những
lời hứa trang trọng ấy cũng được trang trọng quên đi.
Trong kỳ công trái trước lần cuối - công trái mà dân bản xứ hưởng ứng
"một cách tự nguyện với một tấm lòng sốt sắng và phấn khởi" đến nỗi phải
đóng két lại trước thời hạn vì đã được gấp hai lần rưỡi số tiền dự định. Đối
với lần công trái này, ngoài những biện pháp thúc ép, người ta còn hứa với
những người mua, phẩm hàm, hoàn tiền dễ dàng, và hàng lô cái khác nữa.
Bây giờ, khi lòng trung thành đã được chứng tỏ, những người
mua công trái trở thành người dại dột. Không những các cơ quan
tài chính không nhận mua lại trái phiếu mà còn từ chối cả việc
cầm cố trái phiếu. Thế đó, những việc tốt trở thành xấu! Còn về
những phẩm hàm và sắc phong cao quý khác thì xin kiếu!
Còn nữa, muốn lĩnh được những trái phiếu đã hoàn toàn quá hạn trả,
người chủ phiếu còn bắt buộc phải xuất trình thẻ thuế thân.
Chúng ta có nên phàn nàn cho 72.177 kẻ "khốn khổ"
1)
là đồng bào của
chúng ta đã mua công trái hay không ? Trước khi trả lời câu hỏi này, chúng ta
hãy tự hỏi xem việc này, nếu phải là một việc có ích thật, mà không công bố
là của nhà nước, không tuyên truyền, chẳng quảng cáo, thì liệu có bao nhiêu
đồng bào hào hiệp này của chúng ta chịu nhả ra một xu?
