HỒ QUÝ LY - Trang 359

Càng đến gần, càng bị choáng ngợp hơn. Cái cổng đã là một công trình lớn,
cao vút và nguy nga. Trên có tầng lầu đặt trống canh. Ngói mũi hài mầu
xanh. Đỡ dàn mái là hàng cột gỗ lim đen nhánh. Cửa chính trên uốn cong,
dưới có bánh xe gỗ. Hai cánh sơn son, trên vẽ rồng vàng bay trên những
đám mây vàng. Hai cánh cửa lớn đóng im ỉm, hầu như chẳng bao giờ chúng
được mở ra. Người ta đi lại ở hai cửa bên, cũng cuốn tò vò, cũng sơn đỏ.
Vào một cửa, ra một cửa. Gần sát mái ngói xanh, là tấm hoành phi chạm
trổ, tất cả dát vàng, và trên cái nền vàng chói lọi ấy là ba chữ đại tự sơn
son: Hoạ Lư Cung.
Sau khi xem tờ lệnh gọi có dấu son của cung Hoạ Lư, tất cả còn phải chờ,
một người lính đưa giấy tờ vào trình. Một lúc sau mới có lệnh giải tù vào.
Bọn lính ngục bị gạt ra ngoài nhà chờ, áp giải tù ở trong do những lực sĩ
nội vệ đảm nhiệm.
Sử Văn Hoa đi trên con đường đá xanh nằm giữa một cái sân lát gạch đỏ
mênh mông. Song song với con đường đá phiến là hai dãy chậu đá khổng
lồ to như những chiếc nong, bên trong đổ đất trồng những cây lạ và hoa
quý hiếm.
Đôi rồng đá ngạo nghễ chầu hai bên chín bậc thềm đá để bước lên toà tiền
điện. Đến đây. Sử văn Hoa lại phải khai trình đủ điều trước bàn một người
thư lại. Tiếp đó, lại phải chờ. Viên thái sử đưa mắt nhìn khắp căn nhà. Ở hai
bức tường đầu hồi treo những bức tranh, những bài châm, hoặc bằng mực
nho vẽ trên lụa, hoặc bằng sơn vẽ trên vóc gỗ, hoặc bằng khắc chạm. Vì
đứng xa, nên Sử không nhìn thấy viết gì, vẽ gì nhưng chắc chắn đó là
những nét bút của những bậc đại nho và hoạ sĩ có tài. Và ấn tượng chung
của tất cả những nét bút ấy đã làm cho ta kính phục, và nhắc nhở rằng ta
đang ở một chốn văn nhã đúng thực như cái tên Hoạ Lư của nó. Nhưng đập
vào mắt Sử nhất vẫn là hai bức đại hoành treo ở phía tường hậu. Hai cái
bảng lớn hình chữ nhật, mỗi cái to chừng hai chiếc giường, được khắc nền
bàng những hình kỷ hà, những hoa lá, những chim, những thú; toàn bộ nền
ấy được thiếp vàng, ánh sáng chiếu vào những nét khắc chìm nổi của vàng
đã trở thành long lanh, chỗ đậm, chỗ nhạt, nhiều sắc độ sáng tối. Và trên đó
nổi lên những chữ sơn đen khỏe khoắn, vững chãi, đầy hứng khởi.