162
Nhận ra là có thể chỉ khi việc mơ bay hơi.
Đừng trộn lẫn chúng với nhau.
Điều bạn đã nghe là vô nghĩa; chỉ điều bạn đã biết theo
cách riêng của bạn mới có nghĩa.
Trí huệ trong mơ không phải là trí huệ thực.
Bạn có thể là người mơ rất trí huệ, bạn có thể rất thông
thái trong mơ của bạn, nhưng người mơ là người mơ. Bạn
có thể mơ những điều đẹp - những giấc mơ ngọt ngào về
những cung điện vàng, về thiên đường - nhưng chúng tất cả
là mơ thôi. Dù bạn mơ về cõi trời hay địa ngục, nó là như
nhau. Địa ngục là mơ, cõi trời là mơ.
Trong ngôn ngữ phương Tây chỉ có hai khả năng sau
chết: cõi trời hay địa ngục. Do đó, các tôn giáo phương Tây
chưa bao giờ có khả năng giải phóng bản thân họ khỏi mơ.
Họ không nói về việc tự do khỏi mơ, họ không nói về vô
ham muốn tuyệt đối. Họ đã không vươn lên tới sự thuần
khiết tối thượng của tính tôn giáo.
Các tôn giáo phương Đông nói về trạng thái thứ ba:
moksha, niết bàn, tự do - tự do khỏi cả cõi trời và địa ngục -
bởi vì chư phật ở phương Đông đã từng nói rằng gôm cùm
của bạn có thể được làm bằng vàng hay bằng sắt, nhưng
gông cùm là gông cùm: bạn bị xích, bạn là tù nhân. Bạn có
thể được tự do chỉ khi bạn tự do với mọi gông cùm; làm
bằng sắt, làm bằng vàng - mọi gông cùm, mọi xiềng xích,
đều phải bị bỏ. Thế thì hiện tượng thứ ba trở thành có thể:
moksha, niết bàn. Không có từ để dịch nó; nó đơn giản
nghĩa là được tự do với cả địa ngục và cõi trời, bởi vì cả hai
đều là mơ.
