thi của triều đình. Chúng tôi tiêu biểu cho trật tự mới có thể
tách ly khỏi những thái độ kiểu phong kiến ấy.
Giữa cuộc vận động sôi nổi kích động đó, tôi cảm thấy Thủ
tướng Malaya và đồng sự tại Kuala Lumpur đã không nhìn viễn
tượng chiến thắng của PAP phi cộng sản tại Singapore bằng con
mắt thiện cảm. Hamid Jumat đã nói trong một đại hội UMNO tại
Geylang Serai rằng trong khi Malaya chống cộng thì PAP chỉ phi
cộng sản thôi. Dân Malay không thích những kẻ có quan điểm
lưng chừng, và việc hợp nhất với Malaya như thế chỉ là chuyện
viễn mơ. Ngày kế tiếp, sau khi tôi gọi cuộc nói chuyện ấy là “điên
loạn”, ông ta đã ép buộc tôi phải dứt khoát chống cộng. Đây là
một điều lạ ở Hamid, và tôi tin rằng ông ta đã nhận được thông
điệp từ Kuala Lumpur. Thế là rõ Thủ tướng Malaya ủng hộ phía
nào.
Chủ nhật ngày 22/3, Keng Swee đọc một bài diễn văn “Về
chính sách kinh tế”, vốn là một phần của “Các nhiệm vụ trước
mắt”, và giải thích nhu cầu hợp tác giữa Singapore và Malaya.
“Để đổi lấy một thị trường chung, chúng ta có thể đề nghị Liên
bang cùng kiểm soát các cảng của chúng ta vốn là cửa ngõ cho
phần lớn hoạt động ngoại thương của Malaya”. Nhưng Tan Siew
Sin, hiện là Bộ trưởng công thương liên bang, đã tuyên bố rằng
“PAP không hiểu họ đang nói gì. Ý nghĩ về một thị trường chung
là không thực tế. PAP phải nhận ra rằng người ta không thể
cùng lúc có được cả một thị trường chung lẫn một hải cảng tự
do. Ta phải chọn một trong hai.”
Vào lúc ấy, tôi nghĩ ông ta chỉ nỗ lực hỗ trợ phía bên kia trong
cuộc bầu cử. Rất lâu sau này tôi mới hiểu ra ông ta kiên định với
những quan điểm ấy đến mức nào. Keng Swee vốn là anh em họ
với Tan, nhưng Tan sẽ chẳng bao giờ nhượng bộ Singapore điều
gì như sau này chúng tôi nhận ra. Bầu không khí chung ở Kuala
