khoảng nửa giờ. Tôi e ông ta có thể đã đánh hơi được chuyện gì
đang xảy ra. Tôi biết rằng nếu ông ta nắm được chút tin tức gì về
điều này, ông ta đủ khéo léo và đủ mạnh để lật nhào bất cứ điều
gì chúng tôi đã đồng ý với nhau, y như ông ta đã phá vỡ kế
hoạch cải tổ của chúng tôi hồi tháng 2 vậy. Ông chẳng có vẻ gì
nghi ngờ rằng đang có gì đó bất ổn, và tôi hài lòng là lần này
Razak lẫn Ismail đã không để lộ bất cứ điều gì cho Fenner biết
cả, ông này nếu biết được chắc chắn sẽ báo cho Head biết thôi.
Thật vậy, vào ngày 6/8, Head đã gửi đánh giá của mình về
London như sau:
“Triển vọng tương lai chẳng có gì là sáng sủa. Ít có cơ may
giảm bớt căng thẳng chính trị bởi chẳng bên nào tin bên nào.
Một hình thức hạn chế của việc ly khai mà không phải sửa
đổi hiến pháp thì có thể có nhưng không chắc chắn lắm. Giải
pháp bổ nhiệm Lee đi làm việc ở hải ngoại giờ đây có vẻ đã bị
bác bỏ và các phần tử cực đoan Malay đang ngày càng mạnh.
Kết quả có thể có nhất là các bạo động chủng tộc sẽ tái diễn
với quy mô còn lớn hơn cả trước kia. Một trong những
nguyên nhân chính của tình trạng hiện nay là sự có mặt của
những tay dân tộc hẹp hòi Malay cực đoan hơn trước dưới sự
lãnh đạo của Senu, Bộ trưởng thông tin, Khir Johari, Bộ
trưởng giáo dục, và Ja’afar Albar, tổng thư ký của UMNO; đặc
biệt Senu và Ja’afar Albar đang tranh nhau để tỏ ra có tinh
thần Malay hơn. Nếu có thể áp chế và làm cho họ im lặng
được thì hay biết mấy; nhưng Razak rõ ràng là đã không tính
đến chuyện dùng biện pháp mạnh với những tay này, bởi sợ
rằng họ, qua sức lôi cuốn của chủ nghĩa dân tộc hẹp hòi, sẽ
làm hại vị trí người hiển nhiên sẽ thay thế Tunku của ông.
Do đó ông ta thận trọng quyết định bước theo hướng đi của
họ trong chừng mực đủ để bảo vệ địa vị chính trị của ông…”
