rằng chủ yếu, mà không nhất thiết là toàn bộ, những gì xảy ra
cho con người thì được quyết định bởi hiện tại và quá khứ, chẳng
hạn như, thông qua gien di truyền của họ, hoặc do may mắn họ
sinh ra ở đâu đó trong một gia đình nào đó. Đối nghịch với thuyết
tất định là thuyết tự do ý chí. Từ buổi sơ khai của những nhà triết
học, loài người đã tranh cãi ý chí tự do có tồn tại hay không. Các
nhà triết học cũng đã bàn cãi có hay không nó tồn tại đối trọng
hoặc không thể hòa hợp được với thuyết tất định. Trong quyển
Anarchy: State, and Utopia của Nhà phê bình Robert Nozick, ông
đã đưa ra một trường hợp cho sự không thể hòa hợp trong một bài
phê bình của Rawls rằng dù ít dù nhiều “bàn tay vô hình” theo
nhà kinh tế học Adam Smith cũng đã trao cho con người cái gì họ
tìm được và xứng đáng nhận được (Anarchy, State and Utopia. Nhà
xuất bản Basic Books, New York 1974). Toàn bộ các nhà chủ nghĩa
tương đồng thực sự tin vào ý chí tự do và bác bỏ một cách tuyệt
đối sự tồn tại của chủ nghĩa tất định. Kể từ khi chính sách kinh
tế quá bị ảnh hưởng bởi những suy nghĩ này, ta thật không phí
công khi tìm hiểu chúng. Ví dụ, nó tác động trên những cuộc tranh
luận rằng việc nghiên cứu về chủ nghĩa tương đồng của Alan
Greenspan đã ảnh hưởng thế nào đến chính sách của Cục Dự Trữ
Liên Bang dẫn đến cái bong bóng bất động sản được tiếp thêm
nhiên liệu bằng các khoản nợ nần gần đây. Tương tự, cuộc tranh
luận về thuyết ưu sinh trong chủ nghĩa phân biệt chủng tộc và
sinh sản chọn lọc gien đã tái hiện chủ nghĩa tất định và ý chí tự do.
. Phỏng vấn Bill Gates.
. Aristotle (384 – 322 tr.CN): Triết gia Hy Lạp cổ đại, học
trò của triết gia Plato và thầy của Alexander Đại đế. – ND
. Cathay là tên gọi mà nhà thám hiểm Marco Polo gọi vùng
đất phía bắc Trung Quốc, bờ Bắc của sông Trường Giang. – ND
