HUN SEN - NHÂN VẬT XUẤT CHÚNG CỦA CAMPUCHIA - Trang 193

Giám đốc điều hành của công ty OTC ở Phnom Penh , Lindsay Harradine
cho biết « Khi chúng tôi đến Campuchia vào năm 1990, có không đến 10 số
điện thoại nhân viên tổng đài trợ giúp qua Moscow ».
Điều đó có nghĩa là nếu quí vị muốn gọi đi London thì cuộc gọi của quí vị
sẽ phải đi qua ba nhân viên tổng đài và có thể phải chờ mãi cho tới khi kết
nối được với nhau.
Nở một nụ cười mệt mỏi, Harradine nói « Trước hết, quí vị phải gọi cho
nhân viên tổng đài địa phương ở Phnom Penh , họ sẽ gọi nhân viên tổng đài
ở Moscow, rồi nhân viên này sẽ gọi cho nhân viên tổng đài ở London và
cuối cùng người này sẽ kết nối với quí vị ».
Các nhà ngoại giao đã phải mất hàng giờ chờ điện thoại. Mỗi sáng , các nhà
ngoại giao phương Tây sẽ phải cầu mong cho các anten đĩa vệ tinh
Intersputnik được Liên Xô cung cấp hoạt động tốt – để liên lạc Campuchia
với thế giới bên ngoài qua Moscow. Quên đi lời cảnh báo và coi thường
lệnh cấm vận, vào đầu năm 1990 OTC đã ký một hợp đồng kinh doanh 10
năm với Ban giám đốc Bưu chính và Viễn thông Campuchia . Thực ra, các
công ty như OTC và nhiều nhà đầu tư nước ngoài khác đang đi theo chính
sách cam kết có tính xây dựng, đúng hơn là chính sách phủ nhận sự cô lập
chính phủ Phnom Penh , mà nhiều nhà doanh nhân xem họ là các nhà giải
phóng xuất chúng khỏi chế độ diệt chủng man rợ.
Công ty khổng lồ của Úc này cũng chẳng mấy tác dụng khi phải đương đầu
với bộ máy quan liêu cồng kềnh của Campuchia . Ngày ấy đường dây điện
thoại bị tắt ngấm thường xuyên là chuyện chẳng sao che giấu được. Chẳng
ai biết được bộ máy quan liêu hầu như đã làm cho hệ thống viễn thông tê
liệt như thế nào. Dần dần theo thời gian, vấn đề đó đã trở nên rõ ràng là
Cục Bưu chính và Viễn thông điều hành mạng lưới này đã làm què quặt nó
do sự can thiệp thiếu hiểu biết của chính quyền. Có điều hơi lạ là hệ thống
ấy vẫn hoạt động.
Kỳ lạ là dù vào năm 1990, đã mang về số lợi nhuận 150 triệu riel (96.000
đôla), nhưng Cục này vẫn lún sâu vào tình trạng bất ổn tài chính. Thực chất
của vấn đề là các cơ quan nhà nước và các công ty quốc doanh – chiếm
80% thuê bao – chưa chịu trả các hóa đơn điện thoại. Câu chuyện này cũng