đứa, xét đứa nào nguy hiểm, đứa nào gây nhiều tội ác phải trừng trị không
cho chúng đường về. Ngoài ra, bọn lính trơn ta đưa biểu sang nhà Nguyên
rồi trả cho chúng về càng sớm càng đỡ tốn cơm. Nếu cần, có thể giữ một số
đứa khỏe mạnh cho chúng đi khẩn đất. Tù binh trận này ta bắt cũng nhiều
đấy. Có giữ chúng lại cũng là cứu cho chúng thoát khỏi ách làm nô lệ cho
người Mông Cổ. Dần dà ta sẽ tạo lập cuộc sống gia đình cho họ, coi họ như
dân mình.
Hưng Đạo vừa dứt lời, Trần Quang Khải hỏi ngay:
- Tâu hoàng thượng, lễ hiến phù sắp tới làm ở đâu. Nhà thái miếu,
điện Chí kính giặc đều đập phá đến chiếc bình hương cũng không còn.
- Đưa tù binh về làm lễ ngay tại sơn lăng tận Thái Đường. - Vua đáp.
Nội minh tự Đỗ Hành xin nói:
- Tâu hoàng thượng, trong lễ hiến phù có chém tù binh không ạ?
Theo lẽ thường, lễ hiến phù thường chém một vài tên tù binh có tội ác
nhiều nhất, để tế cáo tổ tiên và lấy máu rửa binh khí. Thế nhưng với nhà
Nguyên thì lại không xử như thế được. Dù mình thắng, nhưng vẫn cứ phải
xử nhún để hạ hỏa Hốt-tất-liệt ở Yên Kinh. Thực ra vua Nhân tông rất
muốn chém tất cả bọn tướng lĩnh gây ra tội ác tầy trời. Chúng tàn sát không
biết bao lương dân, đốt cháy không biết bao nhiêu làng mạc. Cung điện,
thành quách chúng đốt phá trơ trụi, đến như mồ mả tổ tiên ta chúng còn
khai đào. Vậy thì có chém dăm bảy đứa cũng là hợp lẽ thôi. Tuy nhiên, nhà
vua vẫn còn phân vân, bèn hỏi:
- Quả tình ta muốn chém tất cả lũ tướng giặc đã gây tội ác, nhưng
lòng vẫn thấy phân vân. Không phải ta sợ Hốt-tất-liệt mà bởi ta thương dân.
Chưa đầy ba năm, một đất nước nhỏ bé như thế này mà phải đương đầu hai
cuộc chiến tranh khổng lồ. Vua tôi, quân dân đều phải gồng sức lên mà
đánh giặc nên mới có ngày nay. Sự thật, chỉ cần yếu bóng vía là phải khom
lưng quỳ gối chịu bao đắng cay tủi nhục trước quân thù. Vậy các quan thử
cùng nhau bàn bạc xem ta nên xử như thế nào.
