kinh qua từ năm Ất Dậu, nên triều đình không phải đốc thúc. Lại sau cuộc
chiến người có công, kẻ có tội đều được khen thưởng hoặc trách phạt công
bằng, kể cả người trong hoàng tộc cũng vậy, nên dân chúng càng tin tưởng
vào triều đình. Cũng sau cuộc chiến, bệ hạ vừa lo cứu đói vừa cho giảm tô
thuế cho dân chúng trong các vùng bị giặc tàn phá nặng nề, nay khó khăn
đã qua, lại thêm thời tiết thuận hòa, hai vụ đều được mùa, tinh thần dân
chúng đều phấn chấn lắm. Ngay cả giới tu hành và nho sĩ cũng dốc lòng cố
kết với triều đình lo việc chống giặc, giữ nước chứ không có chuyện phân
tâm, khảng tảng. Phía bắc thùy người Nguyên khi thì cho quân áp sát, uy
hiếp dân ta, khi lại lui binh và cho người sang dụ dân ta theo chúng. Nhưng
dân man động của ta được các đầu mục dẫn dắt, họ không những không nao
núng sợ hãi mà còn lập các đội dân binh, thường binh cũng luyện tập, canh
gác, cảnh giới ngày đêm như dưới xuôi. Vì vậy phên giậu của ta ở bắc thùy
cho đến lúc này vẫn còn vững chắc.
Tâu thượng hoàng, quan gia và Quốc công duy có điều này là hơi
quan ngại. Tức là sau chiến tranh, nhà Nguyên đã hai lần cử sứ sang ta. Bọn
chúng vừa mơn trớn dụ dỗ, vừa dung dọa ta. Vả lại, chúng nghênh ngang
nhòm ngó đi lại các nơi trong đất ta cứ như chúng là chủ đất này. Hẳn nhiên
chúng có tay chân cài cắm mọi nơi. Tuy vậy, dân ta cũng đã khôn lên, sứ
giặc đi tới đâu đều bị lộ tung tích, về phía ta cũng hai lần cử sứ sang Đại đô
cống phương vật, cả hai ông Nguyễn Nghĩa Toàn, Nguyễn Đức Vinh đều bị
người Nguyên giữ lại. Bởi vậy có cử sứ đi tiếp nữa không xin thượng hoàng
và quan gia cho ý chỉ.
- Việc này ta phải nói ngay, thượng hoàng lên tiếng. - Hốt-tất-liệt
ngạo mạn cậy mình là nước lớn muốn làm gì thì làm. Và y chỉ mong có một
cái cớ nào đó để vin vào. Cho nên vẫn cử sứ đi cống phương vật và tìm
cách dò la mưu đồ của giặc. Nếu ta tuyệt sứ lộ, cũng có nghĩa là ta tuyệt
giao, giặc sẽ lập tức xua quân vào cõi. Nếu tránh được chiến tranh ngày nào
vẫn nên tránh, dù chúng có giữ sứ lại, thậm chí chúng có sát hại người của
ta thì coi đó là việc hy sinh cho nước. Triều đình sẽ truy phong tước trật và
cho lập đền thờ. Hy sinh tính mệnh mình để giữ yên cho nước, không một
người có liêm sỉ nào lại không muốn làm việc đó.
