KỂ CHUYỆN CÁC VUA NGUYỄN - Trang 137

Cách mạng Bắc Bộ từ Hà Nội đánh vào, nhưng dưới lại ký tên: Nguyễn
Xiển, Nguyễn Văn Huyên, Ngụy Như Kon Tum và Hồ Hữu Tường.
Toàn văn bức điện như sau:
- Một chính phủ Nhân Dân Cách Mạng Lâm thời đã lập. Chủ tịch là Cụ Hồ
Chí Minh. yêu cầu Đức Vua thoái vị ngay để củng cố và thống nhất nền độc
lập nước nhà.
Bức điện ấy làm cho Bảo Đại thất vọng và lo buồn vì như thế là câu sấm : "
... Nam Đàn sinh Thánh " nói sai, và như vậy câu sấm ..." Vạn đại dung thân
" cũng có thể sai.
Nhưng Cụ Hò Chí Minh là ai mà lâu nay ở Huế chưa hề nghe tiếng? Biết đâu
cụ Hồ Chí Minh và Cụ Nguyễn Ái Quốc lại không phải là một ? Tôi nói như
thế với Bảo Đại rồi chạy ra nhà anh Tôn quang Phiệt để hỏi. Nhưng anh Phiệt
đi vắng... Tôi chạy qua nhà anh Đào Duy Anh. Anh liền lục hết mọi tài liệu,
sách vở ra xem thì cụ Nguyễn Ái Quốc có rất nhiều tên trong quá trình hoạt
động cách mạng,nhưng lại không có tên nào là Hồ Chí Minh cả. Chợt nhớ
đến Vũ Văn Hiền vừa mới ở Hà Nội về, tôi chạy tới hỏi thì Vũ Văn Hiền nói
ngay:
- Đúng rồi, Hồ Chí Minh là Nguyễn Ái Quốc .
Tôi mừng quá, lên xe cấp tốc về báo tin vui với Bảo Đại thì Bảo Đại bật ngay
ra một câu tiếng Pháp : "ça vaut bien le coup alors " Nghĩa là " Như vậy thì
thật đáng thoái vị " ( Đối với những người rất thân mật biết tiếng Pháp , Vĩnh
Thụy thường nói tiếng Pháp. Riêng đối với tôi, thường ông nói tiếng Việt.
Nhưng khi bộc phát, ý kiến thốt ra từ đáy lòng, thì lại bằng tiếng Pháp)
( Trích Hồi ký Từ Triều Đình Huế đến chiến khu Việt Bắc - Phạm Khắc Hòe
)