VÌ SAO KIWI LẠI RẺ?
(SJD).
Gần đây tôi ăn rất nhiều kiwi (có thể bạn cũng biết chúng còn được gọi
là quả lý gai Trung Quốc). Ở cửa hàng bán đồ ăn ngon chỗ góc phố gần nhà
tôi tại khu Tây Manhattan, tôi có thể mua ba quả với giá 1 đô-la. Chúng rất
ngon. Nếu những cái nhãn không nói điêu thì chúng có xuất xứ từ New
Zealand. Với giá 33 xu một quả, một quả kiwi New Zealand có giá chưa
bằng giá cước phí gửi thư từ chỗ tôi sang khu Đông Manhattan. Làm sao
chi phí trồng, hái, đóng gói và vận chuyển một quả kiwi đi khắp thế giới lại
thấp đến vậy?
Vấn đề trái cây càng thêm phức tạp khi tôi có thể mua một quả chuối
nhập khẩu và một quả kiwi với giá gần bằng một quả táo được trồng đâu đó
ngay phía bắc bang New York. Bởi vậy, tôi đã viết thư cho Will Masters,
một nhà kinh tế nông nghiệp ở Tufts và là đồng biên tập tạp chí
Agricultural Economics.
Hầu hết các nhà kinh tế học đều trả lời những câu hỏi như vậy bằng thơ
và Will chẳng phải ngoại lệ:
Cung chết tiệt và cầu cũng chết tiệt:
Heo quá rẻ mà giá thịt quá cao?
Lúa bán tháo, mà bột mì quá đắt,
Kẻ xấu xa là sức mạnh thị trường.
Sự độc quyền luôn làm ta lo lắng,
Cũng giống như Dịch vụ Bưu chính Mỹ:
Họ có thể đưa ra cái giá hời,
Nhưng có ai là người kiểm soát họ?
Người trung gian bao đời nay mang tiếng,
Cho mỗi khi lạm phát nổ ra,
