KHẢO DỊ
Dân tộc Dáy ở Lào Cai có truyện Chu Hùng Ú nói về nguồn gốc dân tộc
mình, nhưng nội dung lại rất gần với truyện Vua Heo. Đại thể là:
Chu Hùng Ú là con đẻ của một cô gái bị lợn thần bắt làm vợ, anh có sức
khỏe hơn người. Lớn lên, anh đi chăn trâu cho một lão nhà giàu. Vùng ấy
có một cái hồ, dưới đáy có một con trâu thần thường lên mặt đất ăn cỏ.
Nước bọt của trâu thần dây vào bãi cỏ nào, những con trâu làng tranh nhau
gặm kỳ hết. Có lần trâu thần ăn lúa, Ú đuổi và nhặt được một cái lông, anh
cầm lấy lội xuống hồ, tự nhiên nước rẽ ra cho đi.Ú xuống đến chỗ trâu thần
nhặt được nhiều bọt, đưa về rải lên cỏ cho trâu làng gặm, nhờ vậy trâu
không pha hoại hoa màu của dân.
Bọn trẻ chăn trâu đặt lệ hễ ai trèo lên đỉnh núi cao chót vót thì được tôn
làm vua. Chẳng đứa nào trèo được trừ có Ú chỉ nhoai mấy cái là tới đỉnh.
Từ đây Ú được chúng hầu hạ suy tôn như vua thật.
Một hôm Ú múc nước rửa chân cho chủ làng, gãi phải ba nốt ruồi ở gan
bàn chân. Chủ làng bảo: - "Ba viên ngọc ấy chỉ huy một vạn binh đấy". Ú
trả lời: - "Quý gì thứ ấy. Tôi có sáu nốt bên chân trái và chín nốt bên chân
phải đây". Thấy vậy, chủ làng liền bắt Ú nhốt vào ngục rồi bắt Ú phải đi
gánh nước với đôi thùng không đáy, nhưng anh vẫn tìm cách gánh được
đầy nước đưa về. Con gái chủ làng yêu anh, đưa thức ăn và vật nài mãi anh
mới ăn. Sau đó, cô giúp Ú trốn khỏi nhà giam. Chủ làng cho quân đuổi
