KHO TÀNG TRUYỆN CỔ TÍCH - Trang 1380

các chị vợ ghen tức.
Cũng như các truyện trên, trước khi sang Lào buôn bán, rùa giao cho vợ
một quả trứng, một con dao, ngoài ra còn có một quả dừa. Ở đây cũng có
tình tiết: mấy chị rủ em đi lấy củi, rồi mua muối, vợ rùa đều từ chối, nhưng
lại bằng lòng khi nghe nói rủ chơi đu. Bị các chị chặt đu vợ rùa ngã chết,
xác văng xuống sông, bị cá nuốt nhưng lại sống lại và sinh con trong bụng
cá. Rồi vợ rùa lấy dao rạch bụng cá, bế con chui ra. Quả trứng biến thành
gà trống, còn quả dừa mọc thành cây dừa lớn như thổi. Vợ rùa trèo lên, cây
cao lên mãi. Ở trên ngọn vợ rùa nhìn sang đến tận nước Lào. Nàng bảo gà
gọi chồng về. Nghe tiếng gà gáy, rùa lên đường về ngay. Trời mưa như trút,
phải ẩn dưới cây dừa, rùa vừa kêu đói thì cơm trên ngọn rơi xuống, kêu
khát thì quả dừa rụng. Hai vợ chồng gặp nhau. Nghe vợ kể mọi chuyện, rùa
bỏ vợ con vào gùi mang về, lại trao cho con một cái kim, dặn cứ đâm vào
mặt người nào nhòm vào gùi. Thấy gùi nặng, mấy chị vợ hí hửng ra đón.
Khi nhìn vào gùi bị kim châm vào mắt, đứa hóa thành chó, đứa hóa thành
mèo. Về sau chó mèo ấy chuyên giữ nhà cho vợ chồng rùa .
4. Chuyện chàng Ca-đác (ca-đác = con vật giống cáo) của người Thái.
Một ông vua sinh được mười công chúa đều đẹp, riêng công chúa cả và
công chúa mười giống nhau như đúc. Một hôm vua cho mỗi công chúa một
chiếc thuyền, bảo xuôi theo dòng sông, thuyền ai bị kẻ nào cản lại, thì lấy
người ấy làm chồng. Các công chúa đều lấy được chồng đẹp trai, chỉ có
công chúa mười chở giúp một con ca-đác sang sông, đến giữa sông thuyền
dừng lại đành phải lấy nó làm chồng.
Một hôm vua sai các phò mã vào rừng săn hươu. Ca-đác lên rừng chỉ leo
trèo hái quả, nhưng cuối ngày được con hươu rất lớn, còn chín người kia thì
về không. Lần thứ hai đi đánh cá, chỉ có Ca-đác được một gánh cá nặng.
Lần thứ ba đi chặt gỗ dựng nhà. Nhờ có vua Thủy, Ca-đác có một ngôi nhà
lộng lẫy, đẹp hơn cả cung vua.
Thấy lạ vua sai người đến rình. Khi thấy Ca-đác trút lốt hóa thành chàng
trai đẹp, vua sai giấu kín cái lốt, Ca-đác đành phải mang hình người. Thấy
em rể đẹp, công chúa cả có ý cướp chồng của em. Ở đây truyện xích gần
với truyện Lấy chồng dê. Ca-đác trước khi đi vắng cũng giao cho vợ một