đồng mới bán. Một hôm vua đi chơi bị gãy đòn cáng, sai người đến mua tre
nhưng chỉ có chín mươi tám đồng. Người em không chịu bán nhưng mụ dì
ghẻ lại bán. Không ngờ khi chặt thì Kim Tự và binh mã xuất hiện đánh cho
vua quan thất điên bát đảo. Nhưng vì còn non nên cuối cùng anh và binh
mã cũng ngã xuống chết cả.
Từ đấy đến ngày Tết, người ta chặt tre về trồng để ghi nhớ hình ảnh Kim
Tự.
Truyện Sư tích ong mật sưu tầm ở Tuyên-quang cũng kể gần như trên, chỉ
không thấy hình ảnh đôi giày. Và ở đoạn kết, khi binh mã ngã xuống đều
hóa thành ong, chàng trai là ong chúa, vợ anh hóa thành một loại cây có
hoa cho ong hút mật[6].
Cả mấy truyện vừa kể, sự tiến triển của hình tượng cùng cách giải thích
hình tượng không được lô-gich, chắc người kể chưa nắm được cốt truyện
cũng như chủ đề.
Xem thêm các truyện Tinh con chuột (số 115) và Hà Ô Lôi (số 116).
Về tặng vật "mặt trời" nhiều truyện cổ tích phương Tây dùng khá phổ biến,
có khi không phải "mặt trời" mà là một vật gì đó (ví dụ chiếc lông) có khả
năng chiếu sáng làm cho đêm cũng như ngày, v.v... Ở đây nên đối chiếu với
hình ảnh của truyện Nợ như chúa Chổm (số 44, tập II), tức là Chổm cầu
Thượng đế kéo lùi mặt trời lại để cho mình làm nốt công việc.
