được hũ vàng. Hai vợ chồng tỉnh dậy kể cho nhau biết giấc mộng, nhưng cả
hai đều cho rằng mộng mị vô chừng không đào làm gì mất công. Một tên
ăn trộm nghe nói, ra cây me đào lên quả thấy một hũ, nhưng lại là hũ rắn.
Cho là vợ chồng người kiếm củi lừa mình, hắn bèn vác hũ đến bỏ trước
nhà. Cũng như các truyện trên, sáng dậy hai vợ chồng thấy trong hũ không
phải rắn mà là vàng .
Về hình tượng rắn hóa ra vàng, xem lại truyện Hai chị em ở Khảo dị truyện
số 12, tập I. Một truyện khác Rắn hóa vàng kết hợp giữa truyện Hai chị em
với truyện Hũ vàng hũ rắn, nhưng hình tượng phần nào có chịu ảnh hưởng
của truyện đồng bào Tày:
Một người em bị anh chiếm đoạt hết tài sản của bố để lại, nên phần của
mình không còn gì. Đói khổ quá, một hôm em ra đồng xúc tép, nhưng xúc
mấy lần cũng chỉ được một con rắn liu điu, bèn đem về bỏ vào vại đậy lại.
Sáng ra thì thấy rắn đã hóa vàng. Từ đấy trở nên giàu có.
Biết chuyện, vợ chồng người anh cũng đi xúc rắn về bỏ vào trong vại.
Nhưng khi mở ra xem thì rắn vẫn là rắn, không thấy có vàng. Cho là em bắt
được vàng nhưng lại phao tin láo để lừa họ, họ bèn mang đến dỡ mái tranh
đổ rắn xuống chỗ hai vợ chồng người em nằm cho bõ tức. Nhưng khi em
dậy chẳng thấy rắn đâu mà lại thấy vàng nên càng giàu thêm. Người anh lại
thêm tức, bèn tìm cách ăn trộm vàng của em về giấu trong một hầm kín.
Nhưng vàng của em không vì vậy mà suy suyển. Trái lại vàng của anh đưa
về thì lại hóa thành rắn chui rúc khắp nơi làm vợ chồng hết sức lo buồn, rồi
chết .
Người Hà-tĩnh có một truyện nói đến một bà tiên đi thử người trần. Gặp bà
lần đầu là một người nghèo nhưng tốt bụng, anh ta thấy một người ăn mày
nghèo khổ không biết là tiên, đón về cho ăn, ngủ. Đến nửa đêm thấy người
ấy kêu đau bụng, anh lại đưa chậu cho mà đi ngoài. Sáng dậy thì bà đã biến
mất mà trong chậu đầy vàng. Một tên nhà giàu nghe được tin ấy cũng đi
đón bà tiên ăn mày về nhà, đãi rất hậu, và cũng đưa chậu cho bà đi ngoài.
Nhưng sáng dậy chỉ thấy một chậu rắn rết .
