KHO TÀNG TRUYỆN CỔ TÍCH - Trang 1645

thầy Bà-la-môn, các nhà chiêm tinh, thầy bói để hỏi ý kiến. Họ đáp: "Nên
cho một người nào can đảm ra đấy xem sao". Vua treo giải năm trăm đồng
vàng cho người nào dám ra chỗ ấy. Có một chàng mồ côi nghèo khổ nhận
đi. Khi nghe tiếng gọi, hắn hỏi, thì có tiếng đáp: "Ta là kho vàng chôn cất ở
vùng Tai-sò. Đêm nào ta cũng gọi vua để đưa vàng đến cho vua mà vua
không hề trả lời. Nay anh đáp lời thì ta cho riêng anh. Ngày mai ta cùng
bảy người nữa đến nhà đấy". "Tôi phải làm gì để đón tiếp đây?". "Quét dọn
nhà cho sạch, cắm hoa và trang hoàng. Dọn ăn cho bảy nhà sư và ta. Khi
cho uống thì anh cầm gậy lần lượt đánh vào đầu mỗi người, và chỉ cho họ
đi vào nơi mà anh chuẩn bị chứa của". Chàng ta trở về kiếm điều nói dối
vua. Với năm trăm đồng vàng tiền thưởng anh về lo liệu mọi thứ, lại có một
phó cạo đến cạo mặt cho mình. Quả nhiên khách y hẹn đến, anh lần lượt
giáng gậy vào đầu mỗi người và bỗng dưng họ biến thành những vại tiền
vàng. Phó cạo nhìn trộm qua khe cửa thấy thế, cũng bắt chước mời tám
thầy tu đến nhà mình và cũng nện cho mỗi người một gậy y như chàng mồ
côi đã làm. Nhưng mấy thầy tu bị đánh nằm lăn lóc trong vũng máu, trừ
một người thoát được kêu cứu ầm ĩ. Vua sai bắt phó cạo giải đến. Hắn kể
cho vua nghe đầu đuôi. Vua sai người đến khám nhà chàng mồ côi, nhưng
khi họ toan chiếm kho vàng thì vàng đã biến thành những con rắn độc,
miệng phun ra lửa. Vua phán: "Của ấy thật là sở hữu của nó!" .
Một số truyện dưới đây có chủ đề "giàu sang có số" với hình tượng vàng
biến thành rắn, khi nó vào tay kẻ không xứng đáng được hưởng. Ví dụ:
Truyện Việt Nam do người miền Nam kể: Cô hồn đền ơn.
Một ông bá hộ chăm cúng cô hồn vào ngày rằm tháng bảy. Một người hàng
dầu đầu đêm ngủ ở bãi tha ma nghe ma nói chuyện với nhau rằng: "Ông ấy
có lòng tốt nhưng cúng không tinh khiết vì lá chuối vấy máu". Hắn kể lại
cho ông bá hộ nghe. Ông này biện một lễ cúng khác. Đêm lại, người hàng
dầu lại nghe ma nói với nhau: "Lễ cúng lần này vẫn ô uế vì nấu phải củi
chuồng lợn". Nghe người hàng dầu mách, bá hộ vẫn không nản, bèn nhờ
nhà chùa biện lễ cúng lần thứ ba. Hôm sau, người hàng dầu nghe chúng
nói: "Một trăm ngày nữa sẽ đền ơn". Vì tham lam, hắn không thông báo tin
này cho bá hộ. Đúng ngày, hăn rình ở cửa nhà bá hộ quả thấy có ma khiêng