cả về. Khi mặt trời nhô lên, chim muốn cất cánh nhưng không kịp nữa. Bộ
lông bén lửa rất mau và chỉ một chốc toàn thân đều bốc cháy.
Do truyện này mà người ta có câu: "Nhân tham tàinhi tử, điểu tham thực
nhi vong[1]".
KHẢO DỊ
Người miền Bắc kể truyện trên trong hai dị bản, đều khá tiêu biểu:
Một là truyện Cây khế: Có hai anh em, cha mẹ mất sớm, người anh tham
lam, bủn xỉn còn em thì hiền lành. Khi chia gia tài, anh chiếm hết cả, chỉ để
cho em độc mảnh vườn trong đó có một cây khế ngọt. Em vẫn không trách
móc gì anh, chỉ lo chăm chỉ làm thuê cuốc mướn nuôi thân. Đến mùa khế
có quả, bỗng một hôm có một con chim rất lớn từ đâu bay đến, chọn quả
nào chín mổ ăn bằng hết. Người em buồn phiền, kêu xin với chim, chim
đáp: - "Ăn một quả, trả cục vàng, may túi ba gang, mang đimà đựng". Anh
làm theo lời.
Chim bèn vượt biển, đưa anh đến một hải đảo đầy vàng bạc châu báu. Anh
chỉ lấy vừa đầy túi, rồi lại được chim cho qua biển, về nhà yên lành.
Thấy em phút chốc trở nên giàu có lớn, người anh hỏi biết sự tình, liền đòi
