Một người nghèo nuôi một con chuột, chuột thường sang bên nhà giàu
hàng xóm kiếm ăn. Người kia hỏi chuột vì sao nhà ấy giàu. Đáp: -"Nó có
một nén vàng" - "Có lấy được không?" - "Được". Chuột bèn khoét hòm tha
vàng về cho chủ. Người nhà giàu mất của, thấy lỗ khoét mới sai mèo đi tìm.
Mèo bắt các con chuột đến đo ở lỗ khoét thì có một con vừa tầm. Tra hỏi
thì nó thú tội và nhận đi lấy về trả, có chó với mèo đi theo. Chuột lấy được
trao cho mèo. Đến sông mèo để rơi vàng xuống nước. Mèo nhờ con tấy (rái
cá) lặn xuống tìm hộ. Được vàng rồi, đến lượt chó mang đi. Dọc đường mệt
quá, chó nghỉ dưới bóng cây. Mèo nhận việc trèo cây để canh giữ. Nhưng
khi chó ngủ quên, mèo trộm lấy mang về trước, giành công một mình[2].
Một truyện khác ở Nghệ An cũng là một dị bản thứ hai:
Có hai anh em nghèo khổ, ăn không đủ no, sống bằng rượu kê và hàng
ngày đi làm thuê. Một ngày nọ họ đào được một cái bình đẹp. Anh cầm lấy
xem và nói chơi rằng: -"Trời đã cho ta, ước gì được một bữa no". Hôm ấy
đi làm về tự nhiên thấy hai cỗ cơm bày sẵn, anh em ăn no. Lại ước một
người vợ. Sáng hôm sau quả có cô gái tìm đến làm vợ. Rồi sau ước vàng
bạc của cải và nhờ vậy trở nên giàu có. Lại nuôi được một con mèo, một
con chó rất khôn.
Có chủ đất làng khác nghe tin, bèn đến trộm lấy cái bình. Mất bình, anh em
buồn rầu, chó mèo thấy thế bèn xin đi tìm. Đến nơi thì cửa đóng chặt không
vào được. Bắt được một con chuột to, mèo bảo nó hễ lấy được bình ra sẽ
tha. Chuột tìm lần đầu không thấy, lần sau khoét rương lấy được bình cho
mèo. Chó mang bình lội qua sông, một con tấy (rái cá) nổi lên đột ngột làm
chó hoảng sợ để bình chìm xuống sông. Mèo giả chết nằm bên bờ sông.
Một con cộc bay đến bị mèo chụp, cộc phải lặn tìm bình để chuộc tội. Cuối
cùng lại tìm thấy bình, cộc bèn đưa cho mèo về nộp chủ[3].
