phần mềm lên các máy tính, các thành viên của Facebook đã tự
nguyện cho lên trang mạng xã hội này các thông tin dữ liệu cá nhân
của mình để Facebook hưởng lợi bằng cách khai thác thương mại
quảng cáo từ những doanh nghiệp khách hàng. Có thể nói Facebook
chỉ là một trang mạng, không hơn không kém, và dịch vụ duy nhất là
để bạn bè, gia đình kết nối và chia sẻ. Một ý tưởng trị giá 100 tỷ đô
la? Và một mô hình kinh doanh hoàn toàn do khách hàng chủ động,
họ tiếp thị và bán cho nhau dịch vụ kết nối này mà Facebook
không phải trả đồng nào.
Facebook chỉ có thể xảy ra ở Mỹ
Dưới chế độ tư bản ích kỷ, mọi người tự do theo đuổi lợi nhuận và
ý thích của mình, không cần ai cho phép. Nếu bạn ngu xuẩn và
mất tiền của bạn hay của khách hàng ký gửi, thì đó là một lựa chọn
dựa trên căn bản tự nguyện. Thêm vào đó, văn hóa của nền kinh tế
Mỹ coi chuyện thất bại là một sự việc bình thường, không gì để bài
bác.
Nếu Zuckerberg, hay Larry Page hay Steve Jobs trước đây, sống
ở
một xã hội như Trung Quốc thì thế giới chắc chắn không có
Facebook, Google hay Apple. Các sinh viên trẻ này không phải là các
hoàng tử đỏ hay có đủ quan hệ chính trị để sáng tạo một công ty với
mô hình kinh doanh chưa hề hiện diện. Các hoàng tử, công chúa
thực ngoài đời thì bận rộn khoe các “đồ chơi” thể hiện đẳng cấp.
Các đầu óc quan chức thì chắc chắn không thể hiểu nổi một quan
niệm sống và chia sẻ quá tự do và cách mạng kiểu này của thế hệ
mới. Và chắc chắn, sáng tạo không thể thực hiện bằng biện pháp
hành chính, nghị quyết hay khẩu hiệu.
