KHỔNG MINH GIA CÁT LƯỢNG ĐẠI TRUYỆN - Trang 170

Lời bình của Trần Văn
Kinh, nghiệm chỉ bảo cho chúng ta, vấn đề quan trọng hàng đầu luôn xảy
ra là phải nắm bắt tốt thời khắc cơ hội chuyển biến trong “Tôn Tử binh
pháp”, lấy “biết người mà người không biết” và“người lộ rõ mà ta không
lộ rõ” làm hai nguyên tắc lớn để thảo ra sách lượcchuyển thế yếu thành thế
mạnh.
Tôn Tử cũng biết rằng: “Phàm là đầu tiên bày sẵn trận địa, lấy nhàn mà
đợi địch đến; khi lâm trận phải ra sức tranh giành thắng lợi. Kẻ khéo điều
khiển việc quân phải biết người mà người không biết đến”. - Nói cách khác,
trước tiên phải dụ địch vào vị trí chiến đấu, trước lúc kẻ địch kéo đến, đã có
thời gian nghỉ ngơi ấy là “dĩ dật đãi lao”. Khi kẻ địch đã kéo đến trận địa
của mình, trước lúc giao chiến, thì đã bị mỏi mệt bởi phải hành quân. Bởi
thế kẻ làm tướng giỏi tác chiến đại đa số biết chủ động lựa chọn chiến
trường, hấp dẫn kẻ địch kéo lại, mà không để kẻ địch tạo ra chiến trường
để hấp dẫn mình.
Thắng bại ở nơi chiến trường, thường quyết định ở cho tranh giành quyền
chủ đạo. Để mất quyền chủ động dễ bị đối phương câu thúc, lôi kéo vào thế
bị động, dễ dẫn đến thất bại. Thông thường kẻ phòng thủ là tác chiến tại
chỗ, không dễ nắm quyền chủ đạo; kẻ tiến đánh là tác chiến ở ngoài dễ nắm
chủ động hơn cho nên nhìn chung mà nói, tinh thần của kẻ tiến đánh
thường mạnh mẽ hơn song đối với chiến trường có hoàn cảnh địa lợi quen
thuộc, thi lại khác, kẻ phòng thủ quen thuộc địa hình dễ nắm quyền chủ đạo
về địa lợi, kẻ tiến đánh thường không hiểu biết mà bị rơi vào cạm bẫy bầy
sẵn của đối phương.
Bởi thế kẻ làm tướng tài giỏi trừ khi đã bị bao vây hoàn toàn, nếu không thì
đại đa số cũng không chịu giữ phòng thủ tiêu cực, chỉ biết núp phía sau giữ
thành khiến mình hoàn toàn rơi vào thế bị động. Trái lại họ thường chủ
động xuất kích, tại vùng đất của mình tìm một nơi thích hợp tác chiến, sau
khi làm tốt công việc phòng ngự, lại quyết đánh lại kẻ địch kéo đến bằng
một trận sinh tử. Chiến thuật này, chẳng những có thể chủ động tác chiến,
hơn nữa có thể nắm được hoàn cảnh chiến trường, là thủ đoạn rất hay để
chuyển thế yếu thành thế mạnh.