Sái Mạo và Trương Doãn tổng chỉ huy quân thủy Kinh Châu chuẩn bị dẫn
quân làm phản.
Giả Hủ làm tổng tham mưu trưởng quân nam chinh của Tào Tháo do bất
đồng với Tào Tháo về chiến lược, bị đổi đi trấn thủ Giang Lăng trông coi
việc hậu cần đầy đủ. Việc tham mưu tiền tuyến do Điền Trù và Lâu Khuê
đảm nhận. Điền, Lâu hai người là nhân tài về công việc hành chính song
chang phải giỏi về kế hoạch chiến đấu, hiệu suấtcông tác tuy cao, song đôi
với việc sưu tập, tìm tòi, phán đoán tin tức tình báo lại không làm tròn cho
nên vấn đề này thực ra rất mắc mớ. Sái Mạo và Trương Doãn có danh tiếng
lớn ở Kinh Châu; hai người đều theo phái thân Tào lâu ngày. Lưu Tông đầu
hàng vô điều kiện, có công đóng góp lớn của hai người ấy, bởi thế rất được
Tào Tháo ưa dùng. Song ở vào thời kỳ then chốt này, khi quay mũi giáo về
phía Lưu Bị và Tôn Quyền, thực tế mà nói cũng có vấn đề.
Chẳng qua trong sự sắp xếp lần này, đội quân phương bắc trực thuộc Tào
Tháo bởi không thông thạo thủy chiến, khi chỉnh biên quân đội có xảy ra
nhiều sai sót, tạo nên những xung đột thường xuyên giữa ban tham mưu và
thủy quân Ích Châu, về kế hoạch tác chiến của Tào Tháo lại lấy quân thủy
Ích Châu làm tiên phong, sẽ đụng chạm lớn với quân Giang Đông, còn quân
Tào thì đặt ở tuyến sau. Điều này rất mau chóng truyền khắp trong thủy
quân Kinh Châu, thậm chí dẫn đến bạo động nghiêm trọng, khiến cho Sái
Mạo và Trương Doãn đều chịu áp lực.
Tuy như thế, song trong thời kỳ bố trí đội ngũ, Sái Mạo, Trương Doãn
không đề đạt gì với Tào Tháo, mà trực tiếp có hành động phản kháng thực
ra là điều không thể không xảy ra. Nhìn chung quân thủy Kinh Châu binh
biến tập thể, có khả năng bắt đầu từ sự kích động của những gián điệp do
Chu Du phái đến, đã cố ý tung tin đồn nhảm, kích động hai bên nghi ngờ
lẫn nhau. Sách Tam quốc chí và Ngụy thư ghi chép không rõ ràng về việc
này, còn “Tam quốc diễn nghĩa” thì miêu tả Tào Tháo phái Tưởng Cán đến
trại Chu Du để do thám quân tình, lại bị Chu Du lừa dối, dẫn đến chỗ Tào
Tháo hoài nghi Sái Mạo và Trương Doãn có bụng làm phản.
Chẳng qua Tưởng Cán bị lôi cuốn vào câu chuyện gián điệp Tam Giang
Khẩu, hiển nhiên là chuyện mà La Quán Trung hư cấu ra. Tưởng Cán thực