Việc này rồi cũng qua đi, song tin tức về sự bất hoà giữa hai phe trẻ và già
của Đông Ngô, cũng đã truyền đến tai của Tào Tháo.
Khi đưa ra đối sách lớn quyết định một trận sinh tử, Chu Du đã rất thấu
hiểu vùng Trường Giang, đặc biệt là thời tiết, địa hình, sức nước ở vùng
Xích Bích, để các lão tướng Hoàng Cái và Hàn Đương trấn giữ tuyến đầu,
đóng đồn ở bờ đông nam Xích Bích. Bởi Hoàng Cái vẫn để tâm và có kinh
nghiệm phong phú, có thể cũng thấy Chu Du có ý lợi dụng gió đông nam
tạm thời, lấy hoả công làm kế hoạch chủ yếu, nên ông ta thấy được Tào
Tháo đã dùng chiến thuật liên hoàn, lập tức bí mật yết kiến Chu Du đề xuất
một phương án tấn công rất táo bạo.
Hoàng Cái đề nghị rằng, tự mình sẽ dẫn mấy chục thuyền nhỏ có tốc độ,
mang theo củi khô, diêm sinh, dầu đốt xông vào giữa đội thuyền liên hoàn
của Tào Tháo. Kế hoạch lập tức được chấp nhận. Tiếp đó phải làm sao để
Tào Tháo tin vào sự đầu hàng của Hoàng Cái, cũng tức là nói, phải dùng
phương pháp gì, khả dĩ khiến gián điệp của Tào Tháo đang hoạt động ở
Đông Ngô, chuyển những tin tức này đến tai Tào Tháo.
Sử sách không ghi rõ về việc này, song trong Tam quốc diễn nghĩa La Quán
trung đã miêu tả khổ nhục kế “Chu Du đánh đập Hoàng Cái” rất được độc
giả tán thưởng. Tiếp đó Hoàng Cái lại phái Hám Trạch, một tân khách dưới
trướng giỏi ăn nói và can đảm, bí mật đưa thư đầu hàng đến Tào Tháo. Lá
thư biểu lộ các quan chức văn võ vẫn chủ trương hoà đàm với Tào Tháo,
chỉ có Chu Du, Lỗ Túc và số ít tướng lĩnh trẻ tích cực chủ chiến, hai bên
mâu thuẫn đã lâu; bởi thế ông ta chuẩn bị vào ngày Đông Ngô sẽ dẫn thủy
quân xuất trận, đội tiên phong sẽ kịp thời quay mũi giáo, dẫn binh mã trong
trại Tào, trực tiếp tấn công vào đại bản doanh của Chu Du, khống chế phái
trẻ tuổi, để giảm những thương vong không cần thiết.
Tào Tháo tuy có ý nghi ngờ sự đầu hàng của Hoàng Cái song trước hiệu
quả của lá thư làm tăng thanh thế cho mình và thúc đẩy được nhân tâm, lại
tỏ ra rất đỗi tin cậy. Mặt khác tin tức tình báo cũng cho biết lão thần Trương
Chiêu vẫn quyết tâm chủ hoà. Bí mật về sự bất hoà lớn giữa phái già và
phái trẻ đã gần như lộ cả ra. Huống chi chỉ cần không phát sinh hoả công,
cứ để cho thuyền Hoàng Cái tiếp cận cũng chẳng có gì tai hại.